کتاب سال رایانش ابری - شماره ۱

این مقاله یک نسخه پیش نویس برای تهیه خبر نامه اصلی است که در نهایت از طریق انتشارات جامعه آزاد رایانش ابری منتشر می شود.

کتاب سال رایانش ابری

• شماره: یک
• تاریخ: اردیبهشت ۹۶

اعضای گروه

• مرتضی سرگلزایی جوان
• علی یادبروقی

استاندارد های رایانش ابری

استاندارد ISO/IEC 17788

English : Information technology — Cloud computing — Overview and vocabulary
فارسی : فناوری اطلاعات - رایانش ابری - نمای کلی و واژگان

حوزه کاری

در این پیشنهادات (بعنوان یک استاندارد بین المللی) یک بررسی اجمالی بر رایانش ابری انجام شده است و مجموعه ای از اصطلاحات و تعاریف مرتبط با آن ارایه شده است تا مبنایی برای واژه شناسی در استانداردهای رایانش ابری قرار گیرد.

این استاندارد برای انواع سازمان ها قابل استقاده است. ( برای نمونه سازمان های اقتصادی، آژانس های دولتی، سازمان های غیر تجاری)

منابع اصولی

در این پیشنهادات و استانداردهای بین المللی پیش رو قیودی وجود دارند که، به واسطه ارجاع در این متن، قیود این پیشنهاد | استاندارد بین المللی را تشکیل می دهند. در زمان انتشار، ویرایش های اشاره شده معتبر بودند. تمامی پیشنهادات و استانداردها منوط به بازینی هستند، و به طریفین قراردادهایی که بر اساس این پیشنهاد | استاندارد بین المللی بسته می شود توصیه می شود که حتی المقدور برای استفاده آخرین نسخه پیشنهادات و استاندارهای ارائه شده در ذیل را جویا باشند. اعضای IEC و ISO فهرست استاندارهای بین المللی که در حال حاضر معتبر هستند را نگهداری می کنند. دفتر استاندار سازی ارتباطات ITU لیستی از پیشنهادات ITU-T را که هم اکنون دارای اعتبار هستند را نگهداری می کند.

پیشنهادات یا استانداردهای بین المللی مشابه

موجود نیست

پیشنهادات یا استانداردهای بین المللی برابر

موجود نیست

مراجع اضافی

موجود نیست

دسترسی پذیری

خاصیت در دسترس و قابل استفاده بودن بر حسب نیاز برای موجودیتی که دارای اجازه است

محرمانگی

خاصیتی است که دسترسی یا افشای اطلاعات برای افراد، نهادها و برنامه هایی که دارای مجوز لازم نباشند را غیر ممکن می سازد.

امنیت اطلاعات

حفظ همزمان سه خاصیت دسترسی پذیری، محرمانگی و جامعیت اطلاعات، امنیت اطلاعات نامیده می شود.

نکته: علاوه بر موارد فوق خواص دیگری همچون صحت و اعتبار داده، پاسخگویی، عدم انکار (جهت مشخص بودن هویت شخصی که به هر نحوی داده را خوانده و یا روی آن تغییراتی اعمال کرده است) و قابلیت اطمینان به داده را نیز در امنیت اطلاعات دخیل دانست.

جامعیت

خاصیت تمامیت و صحت، یعنی داده به صورت کامل و بدون دخل و تصرف باشد.

قابلیت همکاری

این اصطلاح در Rec.ITU-T Y.101 تعریف شده است: قابلیت تبادل داده در دو یا چند سیستم یا برنامه و متقابلا استفاده از اطلاعات رد و بدل شده، قابلیت همکاری نامیده می شود.

طرف

این اصطلاح در ISO/IEC 27729 تعریف شده است: یک فرد یا گروه حقیقی یا حقوقی

قرار داد سطح سرویس (SLA)

این اصطلاح در ISO/IEC 20000-1 تعریف شده است: قرار داد ما بین ارائه دهنده سرویس و مشتری که مشخص کننده سرویس ها و اهداف مورد نظر هر سرویس است.

نکته 1: یک قرارد داد سطح سرویس همچنین می تواند بین ارائه دهنده سرویس و یک کارپرداز (تامین کننده سرویس) و یا یک گروه داخلی یا یک مشتری به عنوان کارپرداز منعقد شود.

نکته 2: یک قرار داد سطح سرویس می تواند در داخل یک قرار رسمی داد و یا به نوعی دیگر به صورت یک قرار داد مستند مجزا لحاظ گردد.

اصطلاحاتی که در همین سند تعریف شده اند

اصطلاحات زبر در راستای اهداف مد نظر این سند تعریف و ارائه شده اند

قابلیت های نرم افزاری

نوعی قابلیت ابری که در آن مشتری سرویس ابری قادر است تا از نرم افزارهای کاربردی ارائه شده توسط فراهم کننده سرویس ابری استفاده کند.

جا به جابی پذیری نرم افزارهای ابری

قابلیتی که امکان مهاجرت یک برنامه کابردی از یک سرویس ابری به سرویس ابری دیگری را فراهم می کند.

ممیزی (بازرس) ابر

شریک ارائه سرویس ابری که وظیفه بازرسی را در تأمین و استفاده از خدمات ابری عهده دار است.

قابلیت های ابری

دسته بندی عملکردی سرویس ابری ارائه شده به مشتری سرویس ابری بر اساس منابع استفاده شده.

نکته:

رایانش ابری

مفهمومی که امکان دسترسی به یک مخزن مقیاس پذیر و کشسان از منابع قابل اشتراک فیزیکی یا مجازی را از طریق دسترسی تحت شبکه به صورت تأمین منابع سلف سرویس و مدیریت برحسب نیاز فراهم می سازد.

قابلیت جابجایی داده ابری

قابلیت جابجابی داده از یک سرویس ابری به سرویس ابری دیگر

مدل استقرار ابر

راهی که رایانش ابری از آن طریق می تواند بر مبنای کنترل و اشتراک منابع فیزیکی یا مجازی مدیریت شود.

نکته: مدل های استقرار ابر شامل ابر انجمنی، 'ابر هیبریدی، 'ابر خصوصی و 'ابر عمومی می شود

سرویس (خدمت) ابر

سرویس ها یا قابلیت هایی که از طریق رایانش ابری و به وسیله یک واسط تعریف شده در آن ارائه می شوند.

کارگزار خدمات ابری

مشارکت کننده ارائه سرویس ابری که مذاکرات (واسطه گری) برای مناسبات ما بین مشتری سرویس ابری و ارائه دهنده سرویس ابری را انجام می دهد.

دسته خدمات ابری

گروهی از سرویس های ابری که دارای تعدادی مجموعه خواص مشترک باشند.

نکته: یک دسته خدمات ابری می تواند شامل یک یا چند قابلیت ابری باشد.

مشتری سرویس ابری

طرفی که در یک داد و ستد با هدف استفاده از سرویس های ابری دخیل باشد.

نکته: منظور از داد و ستد صرفا اشاره به قراردادهای مالی نیست.

داده های مشتری سرویس ابری

گروهی از اشیا داده کنترل شده (به واسطه قانون یا هر علتی دیگری) متعلق به مشتری سرویس ابری که به وسیله خود کاربر سرویس ابری و یا از طرف او با استفاده از رابط منتشر شده سرویس ابری به سرویس ابری وارد شده باشد، یا به دلیل استفاده از قابلیت های سرویس ابری حاصل شده باشد.

نکته1: نمونه ای از کنترل داده به وسیله قانون حق نشر می باشد.

نکته2: ممکن است حالتی وجود داشته باشد که داده موجود و با مورد استفاده در سرویس ابری داده های مشتری سرویس ابری نباشند؛ مثلا ممکن است به وسیله فراهم آوردنده سرویس ابری فراهم شده باشند، یا از منبع دیگری بدست آمده باشند یا داده های در دسترس عموم باشند. اگرچه هر داده خروجی ناشی از اعمال مشتری سرویس ابری در استفاده از امکانات سرویس ابری با استفاده از این نوع داده های مذکور ممکن است که داده های مشتری سرویس ابری تلقی شوند....

داده های مشتق از سرویس ابری

گروهی از اشیا داده ای تحت کنترل فراهم آوردنده سرویس ابری که مشتق شده از نتیجه تراکنش های بین مشتری سرویس ابری با سرویس ابری باشند.

شریک ارائه سرویس ابری

طرفی که متعهد به پشتیبانی یا کمک به فعالیت های ارائه دهنده سرویس ابری یا مشتری سرویس ابری و یا هر دوی آن ها باشد.

فراهم کننده سرویس ابری

طرفی که سرویس های ابری را فراهم می آورد.

داده های فراهم کننده سرویس ابری

گروهی از اشیا داده که مختص به عملکرد سرویس ابری بوده و کنترل آن به دست فراهم کننده سرویس ابری می باشد.

نکته: داده های فراهم کننده سرویس ابری شامل این اطلاعات می شود ولی البته محدود به این موارد نخواهد بود: پیکره بندی سودمندی، ماشین مجازی که مختص سرویس ابری است، منابع شبکه و فضای ذخیره سازی تخصیص یافته، اطلاعات کلی پیکر بندی و سودمندی مرکز داده (دیتا سنتر)، نرخ خطای منابع فیزیکی و مجازی، هزینه های جانبی و از این قبیا موارد.

کاربر سرویس ابری

یک فرد حفیقی یا نماینده وی که وابسته به یک مشتری سرویس ابری (که از سرویس های ابری استفاده می کند) باشد.

ارتباطات به عنوان سرویس - CaaS

دسته ای از سرویس های ابری است که امکان تعامل و مشارکت بصورت بلادرنگ را برای مشتریان فراهم میکند.

نکته: CaaS قادر است هم قابلیت های نرم افزاری و هم قابلیت های پلتفرمی را فراهم کند.

ابر انجمنی

نوعی از مدل استقرار است که در آن سرویس های ابری به صورت انحصاری توسط گروه خاصی از کاربران سرویس های ابری که دارای ارتباطاتی با یکدیگر هستند و احتیاجات مشترکی دارند پشتیبانی و به اشتراک گذاشته شده باشند. کنترل منابع در این مدل توسط حداقل یکی از اعضای مجموعه صورت می پذیرد.

پردازش به عنوان سرویس - CompaaS

دسته خدمات ابری که قابلیت ارائه شده در آن به مشتری سرویس ابری، شامل فراهم آوردن و استفاده از منابع پردازشی مرود نیاز برای استقرار و اجرای نرم افزار است.

نکته: برای اجرای برخی نرم افزارها، قابلیت های دیگر علاوه بر منابع پردازشی ممکن است نیاز باشد.

قابلیت جابجابی داده

توانایی انتقال آسان داده از یک سیستم به سیستمی دیگر بدون نیاز به وارد کردن مجدد داده ها.

نکته: در واقع منظور از چیزی که در اینجا به اختصار بیان شده راحتی در نقل انتقال داده هاست. این امر زمانی محقق خواهد شد که سیستم فراهم کننده داده (مبدا) آن را دقیقا با فرمتی فراهم کند که برای سیستم مقصد قابل قبول است. و یا اگر فرمت های مبدا و مقصد مطابقت ندارند، انتقال داده ساده و آسان با استفاده از ابزارهای عمومی و در دسترس امکانپذیر باشد. از طرفی هم باید در نظر داشت فرآیند خروجی گرفتن داده ها و ارایش مجدد آن ها برای سیستم مقصد کار ساده ای نخواهد بود.

ذخیره داده به عنوان سرویس - DSaaS

دسته ای از خدمات ابری که قابلیت ارائه شده به مشتری سرویس ابری در آن شامل ارائه سرویس ذخیره سازی داده و نیازمندی های مرتبط با آن است.

نکته: DSaaS قادر به فراهم آوردن هر سه نوع قابلیت های رایانش ابری است.

ابر هیبریدی

مدل استقرار ابری که متشکل از حداقل دو نوع متفاوت از مدل های استقرار ابر است.

زیرساخت به عنوان سرویس - IaaS

دسته ای از خدمات ابری که قابلیت ارائه شده به مشتری سرویس ابری در آن یکی از قابلیت های زیرساختی می باشد.

نکته: مشتری سرویس ابری قابلیت کنترلی روی منابع زیرلایه ای فیزیکی و مجازی ندارد و آن ها را کنترل نمی نماید ، اما کنترل سیستم عامل، فضای ذخیره سازی و اپلیکیشن های استقرار یافته که از منایع فیزیکی و مجازی استفاده می کنند را در اختیار خواهد داشت. همچنین ممکن است دسترسی های محدودی برای کنترل اجزای شبکه مشخصی ( برای مثال فایروال های هاست) را در اختیار داشته باشد.

قابلیت های زیرساختی

نوع قابلیت ابری که در آن مشتری سرویس ابری می تواند منابع پردازشی، ذخیره سازی و یا شبکه را برای خود تأمین کرده و از آن استفاده نماید.

سرویس اندازه گیری شده

سرویس های ابری که میزان مصرف از آن ها اندازه گیری شده باشد به نحوی که مانیتور، کنترل و گزارش داده شده باشند و صورت حساب نیز برای آن ها صادر شده باشد.

چند مستاجرگی

تخصیص منابع فیزیکی یا مجازی به چند کاربر (مستاجر) و مجزا کردن پردازش ها و داده های آن ها به صورتی غیر قابل دسترس از یکدیگر .

شبکه به عنوان سرویس - NaaS

دسته ای از خدمات ابری که قابلیت ارائه شده به مشتری سرویس ابری در آن شامل اتصالات انتقال داده و قابلیت های مرتبط با آن است.

نکته: NaaS قادر به فراهم آوردن هر سه نوع قابلیت ابری است.

سلف سرویس بر حسب تقاضا

قابلیتی که امکان تدارک منابع و قابلیت های ابری را برای مشتری سرویس ابری در هنگام نیاز و به صورت خودکار یا با تقایل حداقلی با فراهم کننده سرویس ابری فراهم می سازد.

سکو به عنوان سرویس - PaaS

دسته ای از خدمات ابری که قابلیت ارائه شده به مشتری سرویس ابری در آن یکی از قابلیت های زیرساختی می باشد.

قابلیت های پلتفرمی

قابلیت ابری که در آن مشتری سرویس ابری قادر است با استفاده از یک یا چند زبان برنامه نویسی و یک یا چند محیط اجرا که از طرف فراهم کننده سرویس ابری پشتیبانی می شوند اپلیکیشن های ساخته شده و یا مورد نیاز خود را استقرار داده و مدیریت نماید.

ابری خصوصی

مدل استقرار ابری که در آن سرویس های ابری منحصرا توسط تنها یک مشتری سرویس ابری استفاده می شوند. در این مدل منابع تحت کنترل همان مشتری سرویس ابری هستند.

ابر عمومی

مدل استقرار ابری که در آن سرویس های ابری به طور بالقوه برای هر مشتری سرویس ابری در دسترس است. در این مدل کنترل منابع به دست فراهم کننده سرویس ابری می باشد.

مخزن منابع

تجمیع منابع فیزیکی یا مجازی یک فراهم آورنده سرویس ابری برای سرویس دهی به یک یا چند مشتری سرویس ابری.

نرم افزار به عنوان سرویس - SaaS

دسته ای از خدمات ابری که قابلیت ارائه شده به مشتری سرویس ابری در آن یک نوع قابلیت نرم افزاری می باشد.

مستاجر

یک با چند کاربر سرویس ابری که به صورت متشرک به دسته ای از منابع فیزیکی و مجازی دسترسی دارند.

اختصارات

در این استاندار بین المللی اختصارات زیر به کار رفته است:

• CaaS -> Communications as a Service
• CompaaS -> Compute as a Service
• DSaaS -> Data Storage as a Service
• IaaS -> Infrastructure as a Service
• IAM -> Identity and Access Management
• NaaS -> Network as a Service
• PaaS -> Platform as a Service
• PII -> Personally Identifiable Information
• SaaS -> Software as a Service
• SLA -> Service Level Agreement

قراردادها

در متن اصلی: ارجاع به اصطلاحات تعریف شده در بند 3 به صورت متون پررنگ (bold) نمایش داده شده است

لینکهای مرتبط

• استانداردسازی رایانش ابری
• بررسی استانداردهای رایانش ابری
• کارگروه تاکسونومی و استانداردسازی
• http://www.cloud-standards.ir