Rasad:Cloud No5:Taxonomy&Standardization

پروژه مرجع تاکسونومی محصولات ابری ایران

در این شماره سعی بر آن داریم تا اندکی به معرفی یکی از پروژه های جامعه آزاد رایانش ابری ایران و ایده های پشت آن بپردازیم. «مرجع تاکسونومی محصولات ابری ایران» اولین پروژه شروع شده در جامعه آزاد رایانش ابری ایران است. این پروژه آغازی بر فعالیت های نخستین کارگروه جامعه، کارگروه تاکسونومی و استاندارد سازی نیز بوده است.

تاکسونومی (آرایه‌شناسی) یعنی چه؟

در اصل واژه تاکسونومی (آرایه‌شناسی) به طبقه‌بندی موجودات زنده - که امروزه آن را به «آرایه‌شناسی آلفا» نیز شناسند - اشاره می‌داشت، با این وجود، امروز این واژه به مفهوم فراختر و عمومی‌تری کاربرد دارد و می‌تواند به دسته‌بندی هر چیزی و نیز به اصولی که متضمن چنین دسته‌بندی‌ای می‌باشد، دلالت کند. تقریباً برای همهٔ موجودات جاندار، بی‌جان، مکانها، فکرها، عقیده‌ها، وقایع، محتویات و رابطه‌ها و... این امکان هست که بر اساس رَویه‌ای آرایه‌شناختی طبقه‌بندی بشود. این واژه همچنین ممکن است به رویه‌های خویشاوندی‌ای به جز سلسله مراتب پدر-فرزندی، مانند ساختارشبکه، با نوع دیگری از رابطه‌ها بکار بسته شود. آرایه‌شناسی ممکن است شامل تک فرزند با چند تا از والدین باشد؛ برای مثال ماشین شاید با دو والدین به نظر برسد: یکی «وسیله نقلیه» و دیگری «ساختار پولادی» درهرصورت این فقط به این معنی است که ماشین یک بخش از چندین آرایه‌شناسی مختلف است. یک آرایه‌شناسی شاید همچنین یک سازمان ساده‌ای از انواع چیزهایی در یک گروه یا حتی یک سیاههٔ الفبایی باشد. اما اصطلاح واژگان (Vocabulary) برای چنین سیاهه‌ای مناسبتر است. در کاربرد رایج در مدیریت دانش، آرایه‌شناسی‌ها نسبت به هستی‌شناسی‌ها که دربارهٔ گونه‌گونی بیشتری از انواع رابطهٔ به کار می‌رود، کمتر دیده می‌شوند. از نقطه نظر ریاضی، یک آرایه‌شناسی سلسله مراتبی، یک ساختار درختی از دسته‌بندی‌هایی برای مجموعه‌ای از اشیاء داده شده‌است که سلسله مراتب محدود نیز نامیده می‌شود. در بالای (سر) این ساختار یک رده‌بندی منفرد وجود دارد (گره ریشه‌ای یا root node)، که برای همهٔ اشیاء به کار می‌رود. گره‌های زیر این ریشه بیشتر رده‌بندی خاصی هستند که برای زیرمجموعه‌های مجموعهٔ شامل تمام اشیاء رده‌بندی شده بکار بسته می‌شوند؛ بنابراین برای مثال در رَویه‌های معمولیِ رده‌بندی علمی جانداران، ریشه که اندامگان (ارگانیسم) نامیده می‌شود، با گره‌هایی (nodes) برای طبقهٔ آرایه‌شناختی دنبال می‌شود: دامنه، فرمانرو، شاخه، رده و...

در واقع چیزی که تا کنون معرفی شد، تعریفی علمی از علم تاکسونومی (آرایه شناسی) است.این تعریف (حداقل از نظر نویسنده این مقاله!) کمی پیچیده به نظر می آید پس به طور خلاصه می توان گفت که: علم تاکسونومی، علم شناخت و دسته بندی موجودیت ها به دسته های مختلف است به نحوی که آن هایی که خواص تعیین شده یکسانی دارند در یک گروه قرار بگیرند. دسته بندی هر موجودیتی نیاز به تسلط نسبی به فضای کلی آن موجودیت دارد چرا که دسته بندی یک موجودیت شناخت انواع آن را می طلبد؛ از این رو است که تاکسونومی یک موجودیت همواره کار ساده ای نبوده و نیازمند صرف وقت و هزینه می باشد.

تاکسونومی محصولات ابری ایران

ذهن انسان به صورت خودکار دانسته های پیرامونی را دسته بندی و نگهداری می کند، شاید از همین جهت باشد که دادهای دسته بندی شده برای ما قابلیت تجزیه و تحلیل بیشتری دارد. همانگونه که قبلتر نیز گفته شد، علم تاکسونومی، علم رده‌بندی و دانش طبقه‌بندی است که امروزه در صنعت نیز دارای اهمیت بسیاری است. نمودارهای اماری، بررسی صنایع مختلف در بخش های مختلف نیاز مند دسته بندی صحیح در هر بخش است. ارزشی که این دسته بندی ها برای صاحبان کسب و کار دارد به قدری هست که باعث شود پروژه های مانند تاکسونومی محصولات ابری در دنیا آغاز شوند و به عنوانی مرجعی برای تحلیل گران و صاحبان کسب و کار قرار گیرند.

نمونه تاکسونومی محصولات ابری در خارج از ایران

این دسته بندی نه تنها برای تصمیم گیران در بخش مصرف کنندگان قابل استفاده جهت تصمیم گیری و شناخت بازار است، بلکه فرصتی است مقتنم برای صاحبان «کسب و کارهای ابری» تا بتوانند محصولات خود را به صورتی کاملاً دسته بندی شده و با قابلیت درک و انتخاب بیشتر به مشتریان خود ارائه دهند.

با توجه به بازار نوپای صنعت رایانش ابری در ایران، وجود چنین بررسی برای محصولات ابری ایرانی ضرورتی احساس شد می بایست برای تقویت اکوسیستم رایانش ابری در کشور به آن پاسخ داده شود. برای اهتمام به این امر، که کاری علمی-پژوهشی است نیارمند نیروی کاری متخصص، وقت و هزینه بسیار است. شاید اگر یک شرکت خصوصی تصمیم داشت این کار را به تنهایی انجام دهد، اصلاً از بعد هزینه به توجیهی منطقی برای آن نمی رسید و سازمان های دولتی هم که متولی امر پژوهش در زمینه فناوری اطلاعات («البته شاید!») هستند نیز سازوکار مناسبی جهت برخورد با این گونه نیازها نداشتند. در این میان تفکر دانش آزاد و تفکر کار در جوامع (Community) تخصصی راه حلی برای پاسخ به این نیاز به نظر می رسید و با توجه به وجود چنین پتانسیلی در جامعه آزاد رایانش ابری ایران، این پروژه در زمستان 1392 دستور کار کارگروه تاکسونومی و استاندارد سازی قرار گرفت. پایگاه اطلاعاتی از محصولات ابری ایران در بخش مربوطه در دانشنامه جامعه تحت عنوان بررسی سرویس های ارائه شده مبتنی بر ابر در ایران جمع آوری گردید و با تحلیلی که بر داده های صورت گرفت در ابتدای سال 93، اولین گزارش رسمی کارگروه مربوط به تاکسونومی محصولات ابری ایران (قابل دسترسی از طریق http://press.occc.ir) منتشر گردید.

تاکسونومی محصولات ابری ایران در دانشنامه جامعه آزاد رایانش ابری ایران

این بخش از فعالیت جامعه نیز به صورت آزاد انجام گرفته است که این امکان را برای صنایع فراهم می سازد که خود آن ها نیز جهت ثبت خدمات خود و اطلاعات مربوط به آن شرکت داشته باشند. در حال حاضر این پایگاه اطلاعاتی را می توان مرجعی برای تاکسونومی محصولات ابری در ایران دانست. از آنجایی که دسترسی ساده به چنین مراجعی برای کسانی که نیازمند دسترسی به اطلاعات آن هستند از اهنیت بالایی برخوردار است، سایت مرجع تاکسونومی محصولات ابری در ایران نیز در مرداد ماه 1394 راه اندازی و رونمایی شد.

سایت مرجع تاکسونومی محصولات ابری ایران