رایانش ابری

از OCCC Wiki
پرش به ناوبری پرش به جستجو

سیر تکاملی محاسبات به گونه اي است که می توان آن را پس از آب، برق، گاز و تلفن به عنوان صنعت همگانی پنجم فرض نمود. در چنین حالتی، کاربران سعی می کنند بر اساس نیازهایشان و بدون توجه به اینکه یک سرویس در کجا قرار دارد و یا چگونه تحویل داده می شود، به آن دسترسی یابند. رایانش ابري از دید فرآهم کنندگان منابع زیرساخت، می­تواند با کمک ماشین هاي مجازي شبکه شده، به عنوان یک روش جدید براي ایجاد پویاي نسل جدید مراکز داده و مراکز پردازش فوق سریع، مورد استفاده قرارگیرد تا بتوانند یک زیرساخت قابل انعطاف براي ارائه انواع مختلف خدمات محاسباتی و ذخیره سازي در اختیار داشته باشند.

رایانش ابری، صنعت همگانی پنجم

تعاریف و ویژگی ها

سازمان ملی استانداردها و تکنولوژی آمریکا متداول‌ترین تعریف را برای مفهوم رایانش ابری ارائه کرده است. در این تعریف پنج مشخصة اساسی وجود دارد:

  • ارائة خدمات براساس تقاضای مشتری، به‌صورت سلف‌سرویس: سرویس‌ها می‌توانند به‌صورت یک‌طرفه و برحسب نیاز و تقاضای مشتری، بدون نیاز به دخالت نیروی انسانی، به مشتری تخصیص داده شوند.
  • دسترسی گسترده روی شبکه: سرویس‌ها به‌صورت درلحظه و ازطریق مکانیزم‌های استاندارد قابل‌دسترسی هستند.
  • اشتراک منابع: کلیۀ منابع برای امکان ارائة سرویس و خدمات موازی به چند مشتری (معماری‌های چندمستاجره) به اشتراک گذاشته شده‌اند، درحالی‌که، به تقاضای همة مشتریان پاسخ داده می‌شود.
  • قابلیت ارتجاع و الاستیسیته: منابع با سرعت زیاد و در مقیاس‌های مختلف قابل‌ارائه هستند و به این ترتیب سیستم‌ها می‌توانند در اندازۀ مورد نیاز پیاده‌سازی شوند و از دید مشتریان منابع نامحدود به‌نظر می‌رسند.
  • قابلیت اندازه‌گیری و تضمین کیفیت سرویس: خدمات و سرویس‌ها قابلیت اندازه‌گیری‌شدن به‌صورت کمی و کیفی را دارند که این امر امکان استفاده از سرویس و صدور صورتحساب براساس میزان استفاده و کیفیت سرویس را میسر می‌کند.

رایانش ابری فناوری است یا مدل

رایانش ابری مدلی است در خصوص نحوه ارائه و استفاده از خدمات فناوری اطلاعات که در آن مجموعه ای از فناوری ها مورد استفاده قرار میگیرد. ضمن اینکه خود این مدل سبب ظهور فناوری های جدیدتری شده است. اما لازم به ذکر است که رایانش ابری بر حسب موضوع بحث میتواند بعنوان فناوری، ابزار، راهکار و ... نیز در نظر گرفته شود:

  • برای مثال، اگر دنبال راهکاری برای مدیریت اسناد و به اشتراک گذاری آنها در یک سازمان باشیم، رایانش ابری میتواند یک راهکار یا یک ابزار باشد. (در اینجا به معنای راهکار مبتنی بر رایانش ابری است)
  • اگر بدنبال حل مساله ای نظیر کلان داده باشیم، رایانش ابری بعنوان یک ابزار یا یک فناوری میتواند در راهکارهای کلان داده مورد استفاده قرار بگیرد. (در اینجا فناوری، به مجموعه کل مدل، مفاهیم، معماری و ابزارهای مورد استفاده در آن اطلاق میشود که توانستند راهکاری برای حل مساله مورد نظر ارایه دهند)
  • اگر بخواهیم در خصوص ماهیت خود ابر صحبت کنیم، نمیتوانیم یک مرکز داده را نشان دهیم و بگوییم که یک ابر است، در حقیقت مدل استفاده از منابع آن مرکز داده است که از سمت یک کاربر به آن عنوان ابر را نسبت میدهد. همانطور که میتوان از همان مرکز داده بصورت غیرابری هم استفاده کرد.
  • نکته دیگر اینکه معمولا وقتی یک مدل کلی ارایه میشود، از روی آن میتوان چندین معماری ارایه کرد و برای هر معماری چندین پیاده سازی قابل انجام است. در خصوص رایانش ابری نیز به همین ترتیب بوده است. از روی مدل کلی ارایه شده برای رایانش ابری تا کنون معماری های مختلفی ارایه شده است و برای هر کدام توسط شرکت های مختلف پیاده سازی های مختلفی انجام شده است. نقطه اشتراک همه این پیاده سازی ها و معماری ها همان مدل و تعریف اولیه است ولی در جزییات همه با هم متفاوت هستند.

به همین دلیل گفته میشود که رایانش ابری مدلی است که صنعت رایانش را توصیف میکند ولی خودش به تنهایی فاقد فناوری، ابزار یا روش های انجام کار است و این جزییات در معماری و پیاده سازی های بعدی مشخص میشود. ولی بعد از اینکه پیاده سازی انجام شد، مجازا به آن رایانش ابری گفته میشود.

میتوانید روی این موضوع در پرسش و پاسخ بحث کنید.

تحقیقات در حوزه رایانش ابری

مباحث مرتبط با رایانش ابری از سال 2007 توسط صنعت مطرح شد که پس از آن تحقیقات بسیار زیادی برای پیش برد فناوری های مرتبط با رایانش ابری صورت پذیرفت. در جدول زیر، گزارشی از حجم تحقیقات انجام شده را تا سال 2013 مشاهده مینمایید. [۱]


Number of publications per year
Database 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Total
Scopus 74 641 1926 4038 5146 3551 15376
ISI WoS 5 441 719 1543 3106 2448 8262

حوزه های مرتبط با رایانش ابری

رایانش ابری مدلی از تکامل فناوری اطلاعات است که بسیاری از حوزه های صنعتی و علمی دیگر را تحت تاثیر قرار داده است. استفاده از رایانش ابری در کارهای تحقیقاتی مرتبط با حوزه های دیگر که میزان بحث در خصوص آنها بیش از 1 درصد میانگین کل بوده است، در جدول زیر نشان داده شده است:

Subject areas
Subject area 2008 (%) 2009 (%) 2010 (%) 2011 (%) 2012 (%) 2013 (%) Avg. (%)
Computer Science 54.55 59.57 58.87 60.74 59.46 49.29 57.1
Engineering 20.66 11.65 11.24 13.82 14.90 23.48 16.0
Mathematics 4.13 11.55 14.85 13.82 10.43 11.03 11.0
Social Sciences 2.48 5.07 4.36 3.35 3.45 4.02 3.8
Business, Management and Accounting 7.44 3.04 2.08 2.52 2.22 1.61 3.2
Decision Sciences 1.65 2.03 2.11 1.33 1.65 1.33 1.7
Economics, Econometrics and Finance 4.13 0 0.85 0.89 0.34 0.22 1.1
Materials Science 0.83 0.91 1.19 1.14 0.78 1.11 1.0

انواع سندهای منتشر شده

انواع کارهای تحقیقاتی انجام شده در حوزه رایانش ابری از نظر نوع انتشار در جدول زیر مشاهده میشود.

Number of publications by document type
Outlet 2008 (%) 2009 (%) 2010 (%) 2011 (%) 2012 (%) 2013 (%) Overall (%)
Conference Paper 71.62 75.04 81.52 79.49 77.36 58.24 73.88
Journal Article 24.32 21.06 15.42 17.31 18.15 33.17 21.57
Journal Article in Press 0 0.16 0.31 0.07 0.82 5.74 1.42
Review 0 0.47 0.88 1.09 1.28 1.55 1.05
Other 4.05 3.28 1.87 2.03 2.39 1.30 2.07
n 74 641 1926 4038 5146 3551 15376

کلمات کلیدی پرکاربرد

کلمات کلیدی پر کاربرد که میزان استفاده از آنها بیش از 100 بار بوده است، در جدول زیر ارائه شده است.

Top keywords (f>100)
R. Keyword f R. Keyword f
1 cloud computing 9354 28 scalability 158
2 virtualization 680 30 middleware 156
3 security 510 31 performance 153
4 cloud 439 32 energy efficiency 152
5 MapReduce 398 33 resource management 150
6 grid computing 370 34 cloud security 144
7 computer systems 365 35 PaaS 140
8 web services 309 36 load balancing 138
9 virtual machines 270 36 distributed computer systems 138
10 Hadoop 267 38 data mining 133
10 internet 267 39 computer simulation 132
12 cloud services 266 40 SOA 131
13 SaaS 259 41 algorithms 130
14 information technology 253 41 architecture 130
15 resource allocation 229 43 computing resource 126
16 privacy 227 43 interoperability 126
17 scheduling 225 45 QoS 120
18 data centers 222 46 data center 119
18 quality of service 222 46 distributed systems 119
20 IaaS 200 48 computer science 115
21 virtualizations 188 49 fault tolerance 110
22 virtual machine 185 49 clouds 110
23 cloud storage 175 51 internet of things 109
24 access control 173 52 information management 108
24 optimization 173 53 virtual reality 107
26 distributed computing 165 54 service provider 102
27 software as a service 164 55 monitoring 101
28 mobile cloud computing 158

کلمات کلیدی دو گانه پرکاربرد

کلمات کلیدی پر کاربرد که بصورت دوگانه با هم بیشتر استفاده شده است، در جدول زیر ارائه شده است.

Top keyword clusters of length 2 (f >= 35)
R. Keyword cluster f
1 Hadoop , MapReduce 124
2 privacy , security 88
3 SaaS , PaaS 81
4 PaaS , IaaS 77
5 SaaS , IaaS 75
6 virtual machines , computer simulation 71
7 computing environments , computer systems 63
8 virtual machines , virtualizations 61
9 cloud services , distributed database systems 58
10 virtualizations , virtual reality 55
11 cloud services , web services 44
12 virtualization , security 40
12 computing system , computer systems 40
14 virtualization , cloud 39
15 data centers , virtual machines 38
16 cloud computing environments , computer systems 37
16 service oriented architecture (soa) , information services 37


کلمات کلیدی سه گانه پرکاربرد

کلمات کلیدی پر کاربرد که بصورت سه گانه و با هم بیشتر استفاده شده است، در جدول زیر ارائه شده است.

Top keyword clusters of length 3 (f >= 15)
R. Keyword cluster f
1 PaaS , IaaS , SaaS 70
2 cloud services , distributed database systems , Web services 30
3 computer program , internet , software 22
4 virtualizations , virtual reality , virtual machines 20
5 computer simulation , virtualizations , virtual machines 18
5 information retrieval , internet , information storage and retrieval 18
7 methodology , computer program , software 17
8 computational biology , biology , methodology 16
8 software as a service , platform as a service , infrastructure as a service 16
10 PaaS , IaaS , virtualization 15
10 computer program , computational biology , software 15


محققین فعال در این حوزه

در این جدول، فعال ترین محققین حوزه رایانش ابری بر اساس میزان مقالات منتشر شده توسط آن ها ارائه شده است.

Individual productivity (equal credit method, score > 10)
R. Author Affiliation Country Score
1 Buyya, Rajkumar U. of Melbourne Australia 29.360
2 Brandic, Ivona Technische U. Wien Austria 11.426
3 Chen, Jinjun U. of Technology Sydney Australia 10.936
4 Puliafito, Antonio U. degli Studi di Messina Italy 10.525
5 Dustdar, Schahram Technische U. Wien Austria 10.327

رایانش ابری در آمریکا

در آمریکا از سال ۲۰۰۷ برنامه های مختلفی در سطوح مختلف علمی، صنعتی و دولتی در زمینه رایانش ابری اجرا شده است که برای مثال میتوان به فعالیت مجموعه های زیر اشاره کرد:

  • مرکز NIST : استانداردسازی و تدوین نقشه راه در زمینه رایانش ابری
  • برنامه های : امن سازی ابرها در برابر حملات
  • برنامه های NSF : تخصیص گرنت به مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی جهت انجام پروژه های مرتبط با رایانش ابری
  • برنامه های NASA : ایجاد زیرساخت امن و بهینه تر برای ذخیره سازی و پردازش داده های علمی
  • برنامه های DoD : استفاده از رایانش ابری برای افزایش نوآوری و کارآیی در بهره برداری از خدمات فناوری اطلاعات
  • برنامه های NSA : استانداردها و مساپل امنیتی مرتبط با رایانش ابری
  • ...

برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحه گزارش ویژه مربوط به رایانش ابری در آمریکا مراجعه نمایید.

مقایسه رایانش ابری در ایران و جهان

طی تحقیقات مستمر انجام شده در مرکز تحقیقات رایانش ابری که در راستای رصد فناوری در کشور و جهان صورت می گیرد، منحنی وضعیت بخشی از فناوری های مرتبط با رایانش ابری در ایران و جهان در شکل 1 رسم شده است. در این منحنی، فناوری ها در هنگام ظهور از سمت چپ وارد می شوند که پس از مدتی در صورت کسب محبوبیت، انتظارات از آنها به شدت اوج می گیرد و به صورت یک تب ظاهر می شوند. به تدریج برخی از این فناوری استفاده می کنند و برخی دیگر بنا به دلایل مختلف دچار سرخوردگی در استفاده از فناوری می شوند (انتظارات بیشتر از حد، فقدان دانش و ...). عده ای که پس از شیب سرخوردگی باقی می مانند، با نگاه واقع بینانه تری به توسعه فناوری می پردازند که در صورت موفقیت و وجود تقاضا، می توانند وارد شیب باروری و تولید شوند.

مقایسه وضعیت رایانش ابری در ایران و جهان

همانطور که مشاهده می شود وضعیت مجازی سازی در جهان و برای شرکت های صاحب فناوری در حال قرارگیری بر روی شیب باروری است و شرکت های مختلف نظیر سیسکو، مایکروسافت، وی ام ویر، اوراکل و ... در حال تولید و توسعه محصولات خود و رقابت برای کسب سهم بیشتری از بازار هستند. بکارگیری این فناوری در ایران در سال 91 تقریبا به نقطه اوج خود از نظر سطح انتظارات رسیده بود. علی رغم اینکه بسیاری از سازمان ها شروع به استفاده از محصولات مجازی سازی کردند، ولی این فناوری پاسخگوی نیاز برخی دیگر نبود که بنابراین سال 92 مشاهده شده است که این فناوری در برخی مراکز در شیب سرخوردگی قرار گرفته است و توجه زیادی به سمت ارائه خدمات زیرساخت رایانش ابری (IaaS) معطوف شده است و احتمالا شاهد قرارگیری آن در تب انتظارات خواهیم بود.

نکته قابل توجه این است که ترتیب توجه به خدمات زیرساخت و نرم افزار در ایران بر عکس ترتیب آنها در جهان است. این موضوع سبب شده است که بطور کلی، تحلیل های مربوط به مفاهیم و همچنین تحلیل بازار رایانش ابری در ایران متفاوت از تحلیل های آن در جهان شود. برای مثال آنچه در جهان باعث رشد سرویس زیرساخت شده است، وجود تقاضا در سطح ارائه سرویس های نرم افزاری است، ولی در ایران، نبود این تقاضا معادلات را تغییر داده است و آنچه که فعلا در حال ظهور به صورت یک تب برای ارائه خدمات زیرساخت است، به صورت کاذب و بیشتر تحت تاثیر بازاریابی صنایع پیشروی دنیا ایجاد شده است و تحت تاثیر نیاز داخل نبوده است. با این حال این موضوع در حال حاضر فراتر از بحث این مقاله است و انشاا... در مقالات بعدی به آن پرداخته خواهد شد. [۲]

پرسش و پاسخ های رایج در خصوص بومی سازی رایانش ابری

لینک های مرتبط

منابع چندرسانه ای

مراجع

  1. Heilig, L.; VoB, S., "A Scientometric Analysis of Cloud Computing Literature," Cloud Computing, IEEE Transactions on , vol.PP, no.99, pp.1,1
  2. http://www.msjavan.ir/post-78.aspx