تجارت الكترونيك و رايانش ابري: مشكلات امنيت و مدلها
مقدمه
طي سالهاي اخير، با توجه به رشد سريع تجارت الكترونيك يك محيط تجاري عمومي شكل گرفته است. اين محيط تجاري تاثيرات زيادي روي زندگي تجاري و صنعتي ما گذاشته است. بگونه اي كه تجارت الكترونيك بعنوان مشهورترين مدل تجاري بصورت گسترده اي مورد استفاده قرار مي گيرد. روزانه شركتهاي بزرگي وارد تجارت الكترونيك مي شوند. امروزه براي شركتها اجتناب از هزينه هاي IT در كابرد هاي تجارت الكترونيك يك معزل بزرگ محسوب ميشود. و رايانش ابري يك راه حل براي اين مشكل بشمار مي رود. اولاً رايانش ابري قابل اعتمادترين و امن ترين منابع ذخيره اطلاعات را در اختيار شركت مي گذارد بطوريكه شركت ها ديگر نيازي ندارند كه نگران از دست رفتن داده هايشان باشند. چنين سرويس هايي در يك مقياس بزرگ، مجازي سازي، امنيت و قابليت اطمينان همه به IT ، كاربرد و اينترنت مربوط مي شوند. ثانياً همزمان با رشد تجارت الكترونيك نيازهاي بيشتري به سرويس هاي اطلاعاتي در صنعت تجارت الكترونيك ديده مي شود. آينده تجارت الكترونيك عصر B2C و استفاده از رايانش ابري است.
معرفي رايانش ابري
رايانش ابري گونه اي از internet-based computing است كه منابع نرم افزاري و سخت افزاري اشتراكي مي تواند براي كامپيوتر ها و ديگر دستگاه از اين طريق فراهم شود. بقرار ديگر رايانش ابري الگويي از زيرساخت It است كه در آن كاربران مي توانند سرويس مورد نياز خودشان را ازطريق اينترنت طي درخواستي بدست بياورند كه اين درخواست مي تواند قابل گسترش باشد. اين سرويس مي تواند موارد مربوط به IT و يا اينترنت و يا هر سرويس ديگري كه كاربر بتواند بهاي آنرا پرداخت كند و نيازش به سرمايه گذاري سنتي روي سخت افزار و نرم افزار را از بين ببرد، باشد. رايانش ابري به كاربران اين اجازه را مي دهد كه بدون نياز به درگير شدن با مفاهيم پيچيده IT، از مزاياي آن بهره مند شوند. بنابراين رايانش ابري مي تواند اينترنتي باشد كه سرويس ها و كاربرد هايي بهكاربر ارائه مي دهد كه مي تواند مديريت آن در دست خود كاربر بوده و اينكه خود-مديريت باشد. رايانش ابري از تلفيق فن آوري سنتي شبكه و فن آوري هاي كامپيوتري از قبيل پردازش موازي، پردازش توزيع شده و غيره مي باشد. رايانش ابري نياز كاربر را جهت ارتقا پيوسته و مداوم نرم افزار و سخت افزار را از بين برده و به كاربر اجازه مي دهد كه با يك سيستم ساده بتواند از منابع قدرتمند محاسباتي استفاده كند. بسياري از سازمان ها و وب سايت ها از جمله forrester [۱] همگي بطور مشترك بر اين باورند كه رايانش ابري مانند شكافي در فن آوري مي باشد. بطور خلاصه رايانش ابري يك ابر مدل از internet-based computing است كه از اشتراك زير ساخت هاي IT پديد آمده و در آن ممكن است تمامي سرويس هاي IT رائه شود.
مولفه ها:
محاسبات ابری دارای 3مولفه اصلی می باشد:
- مشتری ها
- پایگاه های داده
- سرورهای توزیع شده
مشتری ها کاربران نهایی خدمات ابری هستند. به طور دقیق تر مشتریان محاسبات ابری به مشتریان نازک ، مشتریان ضخیم و مشتریان متحرک تقسیم بندی میشوند. شایع ترین مشتریان، مشتریان ضخیم می باشند که همان کامپیوترهای مستقل متصل به شبکه ها می باشند. درحالی که مشتریان نازک کامپیوترهایی هستند که دارای حافظه داخلی می باشند، زیرا انها به تمام اطلاعات سرور از راه دور دسترسی دارند. مشتریان متحرک میتوانند شامل لپ تاپ ها، نوت بوک ها و انواع گوشی های هوشمند باشد. بخاطر وجود چالش های امنیتی گوناگون لازم است که تفاوت های بین مشتری ها مشخص شود.
پایگاه داده ها اتاق های بزرگی با ماشین های فیزیکی هستند که قدرت پردازش و ذخیره سازی را فراهم می کنند. انها برنامه های قابل دسترسی را در خود جا می دهند.
سرورها در صورتی مشتریان را بهم وصل میکنند که انها در یک پایگاه داده باشند ولی در واقعیت انها از لحاظ جغرافیایی در نقاط مختلفی می باشند. به طور عمومی مشتریان نیاز نیست نگران پیچیدگی ساختاری باشند که خدمات انها را پشتیبانی می کند. و این پیچیدگی معمولا از دید کاربر پنهان است.
اصول رايانش ابري
ديتاسنترها جهت توزيع محاسبات بين تعداد زيادي كامپيوتر ( بجاي اجراي آن روي يك سيستم قدرتمند) عملكردي مانند اينترنت دارند. در آينده شايد فقط با استفاده از يك لپ تاپ و يا حتي تلفن همراه بتوانيم تمامي سرويس هايي را كه نياز داريم از طريق وب بدست بياوريم. حتي انجام امور دشواري مانند ابر محاسبات از اين طريق امكان پذير خواهد بود. از اين نقطه نظر: كاربرد رايانش اير شامل چنين ايده اي است: تجميع قدرت جهت استفاده هر عضو .
قابليت هاي رايانش ابري
قبل از هر چیزی رایانش ابری می تواند امنترین data storage ها را برای ما به ارمغان داشته باشد. بنابرایت کاربران نیازی نیست که نگران از دست رفتن داده ها و یا مشکلات دیگر باشند. ثانیاً به تجهیزات کمتری نیاز است. خیلی راحت قابل استفاده است کابراین تنها به کامپیوتری با اتصال اینترنت نیاز دارند. کاربر مرورگر خود را باز می کند و وب سایت مورد نظر خود را باز کرده و از امکاناتی که رایانش ابری در اختیار شخص قرار می دهد لذت می برد.
مدل تجارت الكترونيك بر اساس رايانش ابري
با جو بسیار قوی اقتصاد و کسب و کار و پیدایش رایانش ابری، مدل تجارت الکترونیک بر اساس رایانش ابری بوجود آمد. که شامل فصل مشترک استفاده از کاربرد های رایانش ابری، اقتصاد ، مدیریت و کسب و کار است. بعنوان یک مدل جدید فعالیت تجارت الکترونیک مدل های profile-seeking ، marketing و مدیریت دانش همه و همه بمقدار زیادی تغییر کرده اند. یک گرایش جدید enterprice جهت بکار گیری سرویس تجارت الکترونیک این است که سرویس های تجارت الکترونیک را بر اساس تکنولوژی های رایانش ابری outsource کند. با دسترسی به نرم افزار کتابخانه تجارت الکترونیک ابری که توسط ISP سرویس دهی می شود. شرکت های enterprice می تواند به سرویس دلخواه خودشان و آن چیری که نیاز دارند دست پیدا کنند. دیگر نیازی نیست که بابت نرم افزار و رویه کارکرد آن پولی را بپردازند. و تنها نیاز است که پول اجاره آنرا با بهای اندک پرداخت نمایند. این مدل در اصل یک مدل on-demand تجارت الکترونیک بر اساس رایانش ابری است. در چنین حالتی enterprice ها ممکن است از ویژگی های معماری و سرویس های کاربردی رایانش ابری بصورت توامان استفاده کنند. و این نه تنها می تواند به چند کاربر بصورت همزمان سرویس دهد بلکه می تواند محیطی را که کاربران از آن استقاده می کنند بشدت امن می کند.
بررسی ادبیات موضوع
درخت دانش
درخت دانش در خصوص تجارت الکترونیک و همچنین زمینه های تحقیق در خصوص رایانش ابری بر اساس تجارت الکترونیک بصورت زیر است :
مدلهاي گسترش و استقرار ابر
1. خصوصي
ابر خصوصي يا ابر داخلي گونهاي از رايانش ابري است که سرويسهاي ارائه شده تنها قابل ارائه به تعداد محدودي از افراد است. سرويس ارائه شده، ويژگيهاي الگوي ابري را براي افراد داخل يک سازمان و به صورت ايمن در پشت ديوارهي آتش فراهم ميسازد.
2. انجمني
در ابر خصوصي، خود سازمان اقدام به تهيهي منابع، کنترل و ايجاد سرويس ابري مينمايد اما ميتواند مسئوليت اين امر را به عهدهي شرکت ثالثي بسپارد که به آن ابر خصوصی مجازی ميگويند. ابر انجمني مانند يک ابر خصوصی مجازی است با اين تفاوت که دستهي مشخصي از سازمانها و شرکتها که منافع مشترکي با يکديگر دارند، اجازهي دسترسي به آن را دارند. اين گزينه ممکن است درجهي بالاتري از امنيت، محرمانگي داده و تطبيق سياست را ارائه نمايد
3. عمومي
در ابر عمومي، شرکتهاي فراهم کنندهي خدمات ابري منابع خود را همچون کاربردها، منابع پردازشي و ذخيرهسازي در اختيار عموم براي استفاده قرار ميدهند. استفاده از اين منابع براي حجم کم ممکن است به صورت مجاني باشد و يا به صورت "پرداخت بر اساس ميزان استفاده" انجام پذيرد.
4. ترکيبي
ترکيبي از حداقل يک ابر خصوصي و حداقل يک ابر عمومي است. محيط ابر ترکيبي به گونهاي است که برخي از منابع توسط خود سازمان مديريت و نگهداري ميشود و از طرف ديگر برخي منابع در ابر عمومي قرار ميگيرد تا از ويژگيهاي منحصر به فرد ابر عمومي نيز بهرهمند شود.
مدلهاي تحويل سرويس
IAAS
تمامي منابع سختافزاري (شبکه، منابع ذخيرهسازي، كارگزارها) به صورت مجازي شده در اختيار کاربر قرار ميگيرد و به راحتي با انتخاب تصوير سيستم عامل مناسب، مديريت بخشهاي ديگر را خود بر عهده ميگيرد
PAAS
براي بهرهبرداري از سرويسهاي ابري و بهرهمند شدن از تمام ويژگيهاي اقتصادي که ابر ارائه ميکند، نياز به محيطهاي برنامهنويسي مناسب براي پيادهسازي و گسترش کاربردها وجود دارد. سرويس ديگري که در محيط ابري ارائه ميشود سکو به عنوان سرويس يا به اصطلاح PaaS نام دارد که يک سکوي مناسب به همراه بستههاي توسعهي نرمافزار (SDK) و کتابخانههاي مناسب براي توسعهي نرمافزارهاي ابر ارائه ميکند
SAAS
ويژگي مهم نرمافزار به عنوان سرويس يا SaaS¬¬ براي استفاده کنندهگان از آن اين است که به راحتي آخرين نسخهي برنامه، هميشه در اختيار مشتريان قرار ميگيرد و مشتريان نيازي به نگهداري و به روزرساني نرمافزار ندارند. به علاوه مشتريان با سختافزارهاي سبک نيز ميتوانند به راحتي از سرويس ارائهشده استفاده کنند زيرا محاسبات سنگين در زيرساختهاي ارائه کنندهي سرويس انجام ميشود. از اين رو هزينهي سخت افزار براي مشتري به شدت کاهش مييابد.
روند رایانش ابری در دنیا
1. SaaS
بزرگترین بخش بازار رایانش ابری
2. PaaS و IaaS
دارای پتانسیل بالای رشد (ظهور دیرتر IaaS و PaaS نسبت به SaaS)
اجزا مدل کسب و کار رایانش ابری
• جایگاه ارزش
سرویسدهی برحسب نیاز، قابلیت ارتجاعی و پرداخت بر حسب استفاده
• بخش بازار
سازمانهای بزرگ، بنگاههای کوچک و متوسط، دولت
• ساختار زنجیره ارزش
مشتری، ارائه دهندگان سرویس و زیرساخت و سکو، واسط، مشاوره
• نحوهی تولید سود
مدیریت فصلهای اوج بار کاری بدون نیاز به تجهیز جدید، وفق یابی با تغییرات فصلی
• جایگاه در شبکهی ارزش
عدم وجود رقیب داخلی، وجود پتانسیل رقابت با رقبای خارجی
• استراتژی رقابت
چابکی، دسترسی به پهنای باند، نوآوری در بازار سرورها و غیره
جایگاه ارزش
پس از توصیف مشکل مشتری و بالطبع نیازهای او، محصول یا خدمتی که پاسخگوی آن است، جایگاه ارزش نام دارد.
بخش بازار
بخش بازار شامل مشتری هایی است که مورد هدف قرار گرفته اند و در واقع این بخش از بازار برای رفع نیازهای آنها شکل گرفته است.
ساختار زنجیره ارزش
جایگاه فعالیتهای شرکت در زنجیره ارزش و نحوه بهدست آوردن بخشی از ارزش تولید شده در زنجیره توسط شرکت، ساختار زنجیره ارزش را تشکیل میدهد. لازم به ذکر است زنجیره ارزش شامل تراکنش بین نقشهای مختلف تولید و توسعهی یک محصول است.
تولید سود و حاشیه
چگونگی تولید سود و بازگشت سرمایهی اولیه را بیان میکند.
جایگاه در شبکه ارزش
شناسایی رقبا، شرکتهای مکمل و اثراتی که شبکه همکاری میتواند برای مشتریان ایجاد کند. این تعاریف جایگاه شرکت در شبکه ارزش را توصیف میکند.
استراتژی رقابت
چگونگی سعی شرکت بر ارائهی یک "مزیت رقابتی" نسبت به دیگران برای ماندگاری است. این مزیت ممکن است در نوع مدیریت نمودن هزینهها و بازار پنهان و غیرقابل¬دسترس توسط رقبا باشد.
جایگاه ارزش رایانش ابری
با پیشرفت فناوری و تمایل به سمت تجارتهای الکترونیکی، نیاز رایانشی در سرتاسر دنیا و بالطبع کشورمان در حد بالایی وجود دارد. رایانش ابری با ویژگیهایی همچون خود سرویسدهی بر حسب نیاز، دسترسیهای شبکهای حاضر در همه جا، تسهیم مستقل از مکان و جایگاه منابع، قابلیت ارتجاعی سریع و پرداخت بر حسب استفاده و ارائهی فضای ذخیرهسازی و زیرساخت با کارایی بالا میتواند در راستای تأمین نیازهای رایانشی گامهای بزرگی بردارد.
بخش بازار
سازمانهای بزرگ، بنگاههای کوچک و متوسط، دولت (دولت الکترونیک)
نقشهای زنجیره ارزش
- مشتری: سرویسها از طریق کانالهای توزیعی میخرد؛ برای مثال به طور مستقیم از ارائه دهندهی سرویس یا ارائه دهندهی سکو درخواست سرویس میکند.
-ارائه دهندهی سرویس: فروشندهی فناوری اطلاعات نیز نامیده میشود. به توسعه و به کار انداختن سرویسهایی میپردازد که به مشتری و همچنین به ارائه دهندگان مجموعهای (Aggregate service provider ) از سرویسها پیشنهاد قیمت میدهند.
-ارائه دهندگان زیرساخت: به حمایت از شبکه ارزش، به همهی سرویسهای ذخیره سازی و محاسباتی که مورد نیاز نرمافزارها در ابر است، و همچنین تأمین ستون فقرات فنی میپردازند.
-ارائه دهندگان مجموعی سرویسها: شکل خاصی از ارائه دهندگان سرویس است، که سرویسها یا راهکارهای جدید را با ترکیب سرویسهای موجود یا بخشهایی از آنها، با سرویسهای جدید، به مشتری ارائه میدهد
-مشاوره: برای کمک و مشاوره به مشتریها، برای انتخاب و پیادهسازی سرویسهای مناسب، برای ایجاد ارزش اقتصادی در مدل تجاریای که ارائه میدهند.
بدنه تحقیق
The entire process e-business models based on supply chain Cloud :
فایده استفاده از cloud در تمام گوشه های دنیا، این است که می توان زنجیره تامین بسیار بزرگی را بر اساس ابر بنا نهاد. با استفاده از این سیستم می توانیم تمام فرآیند مدیریت تامین تجارت الکترونیک را بعنوان هسته بدست بیاوریم. این مدل با از رایانش ابری یک محل ذخیره امن و یک محیط خوب برای پردارش محاسبات تامین می کند. و بطور عمده ای نیاز مشتری را به تجهیزات می کاهد. این سیستم همچنین تمام data sharing های کاربر را پیاده سازی کرده و تخصیص منابع عادلانه را فراهم می آورد و بهنگام نیاز فضای نامحدود مجازی و سرویس مورد نظر را فراهم می کند.
این فواید با ادغام منابع و تامین کیفیت سرویس برای تمام فرآیند تجارت الکترونیک و قطعیت اساسی بدست خواهند آمد.
در مدل بالا، می توان کل مدل را به سه فرآیند تقسیم کرد. این لایه ها عبارتند از :
- the basis of cloud platform
- the basic cloud service
- Enterprice applications cloud
- the basic cloud platform layer :
این لایه زیرساخت و پلاتفرم برای بنای رایانش ابری براساس platform vendor را تامین می کند. این زیر ساخت محیط رایانش لبری و پایه فیزیکی برای کسب و کار تجارت الکترونیک می باشد.
- The basis of cloud service layer :
این لایه سرویس رایانش ابری و رابط کاربری عمومی برای کاربرد را تامین می کند که بواسطه آن سرویس ها و کاربرد های لازم توسط application developer برای کسب و کار تجارت الکترونیک ارائه می شود.
- Enterprise application cloud layer :
این لایه، هسته اصلی enterprice برای اجرای تمام فرآیند کسب و کار می باشد. در این لایه کسب و کار enterprice ائده اصلی مدیریت زنجیره تامین را پیاده سازی می کند. کسب کار enterprice از زنجیره تامین گسترده برای نیل به هدف نهایی کسب و کار تجارت الکترونیک استفاده میکند.
The mobile e-commerce model based on mobile Cloud :
با گسترش رایانش ابری سیار، بازی سگانه تجارت الکترونیک، رایانش ابری و محاسبات سیار نیز تغییر کرد. information processing capabilities و operational efficiency بعلت سیستم رایانش ابری توزیع شده بصورت گسترده ای تغییر کرده است. مدل سرویس رایانش ابری با استفاده از 3G ترمینال های موبایل جدیدی را ایجاد کرده است. این سیستم کاملا محدودیت کسب و کار سیار را از بین برده اند. با استفاده از رایانش ابری دیگر نگرانی در مورد مشکلات امنیتی سرویس کسب و کار الکترونیک سیار وجود ندارد، همچنین دیگر نگرانی در مورد ارسال داده ها و پردازش اطلاعات وجود ندارد. مادامی که کاربر یک دستگاه موبایل در دسترس داشته باشد هر زمان هر جا می توانند به سرویس ابری ما دسترسی داشته باشد. و این دسترسی امن خواهد بود. اصول این ارتباط در شکل زیر مشهود است:
نتیجه گیری
با Storage رایانش ابری، محاسبات، قابلیت های امنیتی، تخصیص منابع ایده آل و مدل به اشتراک گذاری تجارت الکترونیک، فضاهای جدیدی از توسعه و پیشرفت پیش روی ما نمایان شده است. هرچند این مدل تجارت الکترونیک در مراحل اولیه کشف و کاربرد است. بر این باوریم که رایانش ابری در تجارت الکترونیک روز بروز قوی تر و کاربرد آن وسیع تر می شود.
مراجع
- Research on e-commerce development model in the cloud computing environment Xiaofeng Wang ; Inst. of Math. Inf., Langfang Teachers Coll., Langfang, China
- E-commerce transaction security model based on cloud computing Treesinthuros, W. ; Grad. Sch. of Comput. & Eng. Manage., Assumption Univ. of Thailand, Bangkok, Thailand
- E-Commerce Application Model Based on Cloud Computing Tairan Liu ; Sch. of Bus. Adm., Changchun Univ. of Technol., Changchun, China
- Research on the Model and Application of E-commerce Based on Cloud Computing Huang Liu Qing ; Quanzhou Normal Univ., Quanzhou, China
- سرگلزایی جوان، مرتضی، بررسی تکنیک هاي مهاجرت ماشین هاي مجازي و مقایسه کارآیی آنها