گزارش سومین رویداد بزرگ سالیانه جامعه آزاد رایانش ابری ایران
جامعه آزاد رایانش ابری ایران (OCCC) یک شتاب دهنده در حوزه زیست بوم رایانش ابری است که جامعه را از جنبه های مختلف فنی، علمی، مدیریتی، کسب و کار و فرهنگی برای پذیرش و توسعه فناوری آماده می کند. بیش از هزار نفر از متخصصین و محققین فعال در حوزه رایانش ابری و فناوری های مرتبط با آن و چندین گروه کاربری در سطح کشور در این تشکل حضور دارند و هر یک اهداف مختلفی از قبیل شبکه سازی، فرهنگ سازی، رصد فناوری، استانداردسازی و بهبود فضای کسب و کار را در این جامعه دنبال می کنند. شناسایی و تلاش برای رفع مشکلات پیش روی صنعت بر اساس ظرفیت های موجود در جامعه و کاهش فاصله صنعت، دولت، دانشگاه و جامعه کاربری از دیگر اهدافی است که در جامعه آزاد رایانش ابری ایران با حضور ذینفعان پیگیری می شود.
جامعه آزاد رایانش ابری ایران به صورت مستمر و دو هفته یکبار رویدادهایی را برگزار می کند که در قالب جلسات فنی، مدیریتی و یا کسب و کار به تبادل دانش و انتقال تجربیات موفق در خصوص مسائل روز این فناوری در ایران و جهان پرداخته می شود. در سالروز راه اندازی این جامعه هر ساله رویداد ویژه ای برگزار می شود تا ضمن مرور فعالیت های انجام شده در سال گذشته و شناسایی بهتر ظرفیت ها و امکانات، امکان برنامه ریزی بهتر برای فعالیت جامعه در سال پیش رو فراهم گردد.
رویداد امسال، بزرگترین گردهمایی برنامه ریزی شده از ابتدای فعالیت جامعه آزاد رایانش ابری ایران بوده است که با حضور حدود 300 نفر از متخصصین، اساتید و صاحب نظران در تاریخ ۲۳ آذر ۱۳۹۵ در محل پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات (مرکز تحقیقات مخابرات) برگزار گردید. هدف اصلی که در رویداد امسال پیگیری شد انتقال تجربیات موفق مجموعه های صنعتی و علمی دانش بنیان و پیشرو بود که مورد استقبال شرکت کنندگان قرار گرفت. همچنین در پنل مدیریتی رویداد که با حضور نمایندگانی از دولت، صنعت، دانشگاه و کارشناسان توسعه کسب و کار برگزار گردید، وضعیت موجود و چالش های پیش رو در توسعه رایانش ابری در کسب و کارهای مختلف مورد بحث و بررسی قرار گرفت و راهکارهای مختلفی برای آنها مطرح شد.
برنامه های رویداد امسال جامعه آزاد رایانش ابری ایران
یکی از فعالیت های شاخص در رویداد امسال، معرفی بیش از ۱۰۰ خدمت ابری بود که در طی سه سال گذشته در کارگروه تاکسونومی و استانداردسازی جامعه رایانش ابری شناسایی، دسته بندی و ارزیابی شده بودند. همچنین نظام اولیه پیشنهادی برای ارزیابی خدمات ابری ارائه گردید و بازخوردهای لازم جهت تکمیل آن از جامعه کاربری دریافت شد. از دیگر فعالیت های شاخص در این رویداد، رونمایی از بوم کسب و کار کلان خدمات ابری در دو حوزه خدمات خصوصی و عمومی بود که در کارگروه کسب و کار جامعه آزاد رایانش ابری ایران تهیه شده بود که برای اهداف آموزشی و فرهنگ سازی در حوزه توسعه کسب و کارهای دانش بنیان مبتنی بر رایانش ابری قابل استفاده است. رونمایی از بوم پژوهش و درگاه ارایه خدمات پژوهشی به دانشجویان از اقدامات دیگری بود که در این رویداد انجام پذیرفت تا امکان بهره برداری بیشتر از ظرفیت های دانشگاهی در سطح کشور برای رفع نیازهای آتی صنایع دانش بنیان فراهم شود. سرفصل کلی برنامه های رویداد امسال به شرح زیر بوده است:
- سخنرانی های کلیدی در سطوح سیاست گذاری، صنعتی و علمی
- ارایه ها و کارگاه های فنی پیرامون موضوعات به روز رایج رایانش ابری در ایران و جهان
- پنل ویژه کسب و کار با حضوران مدیران، کارشناسان و صاحبان خدمات ابری
- کارگاه مطالعه موردی رایانش ابری در کسب و کار
- کارگاه جنبی ایده پردازی و شبکه سازی
- رونمایی از اینفوگرافی کلان رایانش ابری و معرفی بیش از 100 خدمت ابری در سطح کشور
- رونمایی از بوم کسب و کار (ابر خصوصی و ابر عمومی)
- رونمایی از بوم پژوهش و درگاه خدمات تحقیق و توسعه
- قرعه کشی جهت بازدید از مرکز ابررایانه ملی
سخنرانی های کلیدی رویداد
مرتضی جوان، دبیر سومین گردهمایی بزرگ سالیانه جامعه آزاد رایانش ابری ایران، در آغاز این مراسم، تفاوت این رویداد را نسبت به دورههای پیشین تمرکز آن بر ارائه تجربیات موفق حوزه رایانش ابری اعلام کرد و گفت: اکنون که ۸ سال از ورود رایانش ابری به کشور میگذرد تمرکز را بر مطالعات موردی و تجربیات موفق در صنعت و دانشگاه قرار دادیم تا ضمن اینکه میزان پذیرش و اثربخشی رایانش ابری در کشور در طی این مدت مورد ارزیابی قرار بگیرد، بتوانیم به رصد موضوعات جدید نیز بپردازیم.
رایانش ابری یک فناوری راهبردی است
دکتر محمد خوانساری، رئیس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، اولین سخنران کلیدی رویداد، درباره سیاستگزاریهای کلان این حوزه چنین گفت: از شروع فعالیت جامعه آزاد رایانش ابری ایران، ما نیز تلاش کردیم که آن را بهعنوان یکی از حوزههای مهم موردنیاز کشور تحت حمایت قرار دهیم و در این مسیر جلسات متعددی با گردانندگان داشتهایم. ما از این جامعه انتظار پایش، توسعه، فرهنگ سازی و نیز تصمیم سازی برای دولت را داریم. نقش رایانش ابری در حوزه فناوری اطلاعات حیاتی است؛ چرا که توسعه فناوریهای نوظهور همچون بیگدیتا، اینترنت اشیا و ۵G بر بستر رایانش ابری شکل میگیرد. ما باید مرزهای فضای مجازی کشورمان را که شامل دادههای مردم است حفظ کرده و ایمن نگه داریم و از همین رو یکی از مهمترین فناوریهای کلیدی که در برنامه ششم آمدهاست همین حوزه رایانش ابری است.
خوانساری ادامه داد: ما اکنون در حوزه رگولاتوری و قوانین از فناوری عقب هستیم و نقاط ضعفی داریم. جامعه آزاد رایانش ابری میتواند تشخیص نیاز کرده و نظام تصمیمسازی کشور را مطلع کند که چه اولویتهایی در این زمینه وجود دارند. اگرچه جوامع کاربری مختلفی در کشور وجود دارد، اما هنوز نقش جامعه کاربری از نظر قانونی مشخص نیست و به حد کافی جدی گرفته نشدهاست. امیدواریم که با برگزاری نشستهای تخصصی مفید، پایه کار در این مورد نیز استحکام یابد. در دانشگاهها نیز حرکات خوبی شکل گرفتهاست. در خیلی از شهرهای کشور گروههای کاربری کوچکی شکل گرفتهاست که اتصال آنها به جامعه رایانش ابری باعث همافزایی و پوششدهی جغرافیایی در این زمینه خواهدشد. نشستهای اینچنینی فرصت مناسبی برای جمعبندی چالشها و مشکلات این حوزه است تا با ارائه آنها به مسئولان و تصمیمسازان بتوانیم با ابزاری که در اختیار داریم در زمینههای مختلف اعم ازحقوقی و تشویق سرمایهگذاری در حوزه رایانش ابری گامهای مثبتی برداریم.
ضرورت رگولاتوری توسط جامعه
مهندس محمداحسان حمیدیا، رئیس هیئت مدیره شرکت صنایع الکترونیک زعیم، بعنوان سخنرانی کلیدی دوم در راستای انتقال تجربیات صنعتی مجموعه مطبوع خود، اشاره کرد که رایانش ابری باید بهعنوان یک موضوع استراتژیک و در سطح ملی مطرح شود. در آمریکا از سال 2013 پروژه FASTER برای شتابدهی به فرایند مدیریت علوم آغاز شده است که با سرمایهگذاریهای کلان همراه بوده و طی چهارسال گذشته موضوع رایانش ابری را در صدر آن قرار دادهاند و برمبنای آن اسباب توسعه کلان در زیرساختهای مختلف کشور را فراهم کردند. این امر حاصل تلاش و تعامل میان صنعت، مدیریت، دولت و دانشمندان است که متاسفانه در کشور ما چنین برنامهریزی وجود ندارد. کشورهای موفق همگی به دنبال مدیریت بازار خود هستند، اما ما در کشورمان چنین برنامهای نداریم. در ایران محصولات ملی مورد استقبال نیستند و تا زمانیکه مدیریت بازار خودمان را بهدست نگیریم اتفاقی که برای بخشهای دیگر افتاده در مورد صنایع نوپای فناوری نیز رویمیدهد. مشارکت متخصصان در رگولاتوری بسیار مهم و مؤثر است. جامعه آزاد رایانش ابری ایران باید به سمتی برود که تبدیل به یک تشکل مردمنهاد و صنفی شود و نیازهای جامعه را در سطح کلان پیگیری کند.
کاهش فاصله صنعت و دانشگاه توسط جامعه آزاد رایانش ابری
سید علیرضا هاشمی گلپایگانی، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر بعنوان یکی دیگر از سخنرانان کلیدی رویداد، درباره تجربیات علمی و پژوهشی و ارتباط با صنعت در حوزه رایانش ابری اظهار کرد: دانشگاه امیرکبیر در حوزه رایانش ابری پیشگام بوده است و حجم پژوهش های بسیار زیادی در طی 6 الی 7 سال گذشته انجام شده است که بخشی از تلاش ما تبدیل پژوهشها به فناوری و ابزار بوده است. با مدیریت بهینه پژوهشها، امکان خلق ارزش بیشتر از پژوهشهای دانشگاهی فراهم میشود و برای رسیدن به این امر باید کارگروههای مشترک تحقیق و توسعه با حضور ذینفعان شکل گیرد؛ جامعه رایانش ابری میتواند این فرآیند را تسهیل کند. در عین حال تهدیدات پیش روی فضای رایانش ابری نیز باید شناخته شود و برای مقابله با آنها برنامهریزی صورت گیرد. چالشها و موانع نباید باعث کنار گذاشتهشدن فناوریها شوند بلکه باید مبنایی برای تحقیق و توسعه مستمر باشند.
ایجاد حلقه ارتباطی میان فعالان اپنسورس و صنعتگران
مهندس امید محبوبی به نمایندگی از انجمن رایانش ابری خاورمیانه نیز در این رویداد علمی بر نقش جامعه آزاد رایانش ابری ایران بهعنوان یک سازمان بی طرف در سنجش و پایش میزان آمادگی کشور در توانایی مدیریت برنامههایی برای توسعه ارتباطات کشور، رگولاتوری، دیتاسنترها و وضعیت پایداری آنها تاکید کرد و گفت: اکنون در کشور ما موضوع رایانش ابری توسط مسئولان ارشد کشوری دیده شده و مورد توجه قرار گرفتهاست پس باید روی آن تمرکز کرد. همچنین ما نباید از اهمیت اپراتورها در این موضوع غفلت کنیم. گرایش مردم به شبکههایی مانند تلگرام باعث کمرونق شدن بازار اپراتورها شدهاست و از همین رو برای حفظ و توسعه بازار خود از سرمایهگذاری و مشارکت در رایانش ابری استقبال میکنند. وی با اشاره به اهمیت نقش اپنسورس گفت: ما در کشورمان از نظر تولید دانش وضعیت خوبی داریم و میتوانیم در حوزه اپنسورس موفق عمل کنیم فقط باید یک حلقه ارتباطی میان آنها با صنعتگران و دولت ایجاد شود. این هم کاری است که در جامعه آزاد رایانش ابری شدنی است.
ارایه های فنی و کسب و کار
در این بخش موضوعات مختلفی که در حال حاضر جزء روندهای روز رایانش ابری است و بصورت صنعتی در داخل کشور روی آنها کار میشود توسط کارشناسان از بخش های مختلف دانشگاهی و صنعتی ارائه شد.
عنوان | اسلاید | فیلم | پوستر |
---|---|---|---|
ابرذخیره سازی - احمد نوده فراهانی (پرشین گیگ) | - | ||
اپن استک به زبان ساده - امیربالغی | - | ||
علوم داده در ابر - عباس معاذاللهی | - | ||
نظارت بر کانتینر ها - بهنام لقمانی، امیرارسلان قربان زاده | - | ||
توسعه در اپن استک - مهدی علی سلطانی | - | ||
شبکه های نرم افزاری - وحید نازک تبار | - | ||
امنیت سازمانی در ابر - تینا تعویذی | - | ||
پردازش فوق سریع در ابر - طیبه کیان پیشه | - | ||
مطالعه موردی رایانش ابری در رستوران های زنجیره ای - میلاد امیریان فر | - | - | |
بررسی روند بازار رایانش ابری - سعید پروازی | - | - |
میزگرد مدیران کسب و کارهای ابری
به منظور بحث پیرامون وضعیت فعلی رایانش ابری در ایران، اشتراک گذاری تجربیات مجموعه های مختلف، بررسی چالش های پیش رو و برنامه ریزی برای آنها، میزگرد تخصصی کسب و کار با حضور مدیران، کارشناسان و صاحبان کسب و کارهای ابری در رویداد سالیانه جامعه آزاد رایانش ابری ایران برگزار گردید. از آنجایی که تعریف دقیق مساله، نیمی از راه حل است، در این پنل موضوعات پیشنهادی زیر مورد بحث و بررسی قرار گرفت تا به شناخت صحیحی از وضعیت رایانش ابری در کشور منتهی شود و ورودی برنامه ریزی های آتی باشد:
- از دیدگاه کسب و کار خود، وضعیت پذیرش خدمات ابری را در کشور چگونه ارزیابی می نمایید؟
- چالش های اصلی برای توسعه رایانش ابری متناسب با نیازمندی های مجموعه شما چیست؟
- چه راهکارهایی برای توسعه رایانش ابری پیشنهاد می دهید؟
- نقش جامعه آزاد رایانش ابری ایران در توسعه رایانش ابری چگونه است؟
جمع بندی بحث های انجام شده در میزگرد در ادامه گزارش ارائه شده است، اما گزیده ای از نظرات نمایندگان مجموعه های مختلف را در گزارش تصویری زیر مشاهده می نمایید:
جمع بندی مسائل مطرح شده در رویداد (توسط سخنرانان کلیدی و در میزگرد کسب و کار)
شناخت وضعیت موجود و مسائل پیش روی شرکت ها، افراد و مجموعه های حاضر از برنامه هایی بود که در این رویداد رصد گردید و توسط تیم مستندسازی رویداد در چهار گروه "قوانین و مقررات"، "کسب و کار"، "تحقیق و توسعه" و "فرهنگ سازی" دسته بندی شده است. همچنین مجموعه ای از راهکارها که بطور خاص امکان پیگیری آنها از طریق کانال جامعه وجود دارد توسط افراد حاضر در رویداد مطرح گردید که در ادامه این بخش ارائه شده است.
قوانین و مقررات
مسائل حقوقی و قانونی بسیاری وجود دارد که باید روی آن کار شود و راهکارهای مناسب ارائه شود. مثلا اگر داده یک سازمان برونسپاری شود و مشکلی برایش پیش بیاید، چگونه قابل پیگیری خواهد بود. همچنین نیاز به ارزیابی و رگولاتوری در رایانش ابری از موضوعاتی بود که هم در سخنرانی های کلیدی و هم در میزگرد کسب و کار به آن پرداخته شد. از جمله راهکارهای ارائه شده در این بخش می توان افزایش بلوغ صنعت جهت ارائه استانداردهای مورد نیاز و تدوین شاخص های ارزیابی و رگولاتوری توسط خود صنعت اشاره کرد که تسهیل ارتباط میان افراد، نقش آفرینان و ذینفعان در بحث استانداردسازی و رگولاتوری از طریق جامعه رایانش ابری امکان پذیر است. از موضوعات مهمی که در این قسمت به آن اشاره شد، ضرورت تامین ارتباطات سالم با از بین بردن انحصار در بخش ارتباطات زیرساخت و تامین SLA مورد نیاز در کسب و کارهای ابری بود رایانش ابری یک پشته فناوری است، اما ذات خدمات ابری به گونه ای است که نمی تواند به صورت end 2 end پیاده شود و بخاطر نبود SLA خصوصا در بخش زیرساخت تضمین کیفیت ارایه سرویس و ایجاد اعتماد با چالش جدی مواجه می شود. از دیگر نکات مهمی که در این بخش به آن اشاره شد این بود که جامعه رایانش ابری می-بایست در نقش یک سازمان مردم نهاد مطالبات صنعت را به سازمان های سطح بالا منتقل کند. همچنین نیاز به جذب سرمایه در جامعه آزاد رایانش ابری ایران برای اثربخشی بیشتر آن وجود دارد.
کسب و کار
رایانش ابری بستر نوآوری در کسب و کارهاست. جامعه رایانش ابری می تواند مشکلات و موانع کسب و کارهای ابری را شناسایی کند و محرک های بازار را بیابد. از دیگر مواردی که در این رویداد به عنوان نیاز فعلی صنایع جهت گرایش به سمت رایانش ابری یا نیازمندی جهت توسعه رایانش ابری مطرح شد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ضرورت پاسخگویی سریع به نیازهای بازار
- به روز نگه داشتن کسب و کار
- افزایش کیفیت و تنوع خدمات
- خلاقیت در ارائه محصول / خدمت
- اعتماد سازی
- تربیت نیروی انسانی
- جهانی فکر کنید، بومی عمل کنید
- ادغام توانمندی ها و توسعه کسب و کارهای جدید
- تمرکز بر مدل کسب و کار H2H (ارائه خدمت توسط یک انسان به انسان دیگر)
بجز بحث SLA که در بخش قوانین و مقررات به آن پرداخته شد، دغدغه دیگری که در این بخش به آن اشاره شد بحث امنیتی بود که به عقیده بعضی از شرکت کنندگان این چالش نه تنها می تواند با افزایش کیفیت و اعتماد سازی کاهش داده شود (زیرا کیفیت باعث بسته شدن چشم مشتری حتی بر روی مسئله امنیت می شود) بلکه امکان ارائه خدمات امنیتی در قالب ابر نیز امکان پذیر است. همچنین مشارکت نزدیک سرویس دهندگان و شرکت های ارائه دهنده خدمات امنیتی به رفع دغدغه های امنیتی کمک قبل توجهی می کند.
تحقیق وتوسعه
تحقیق و توسعه نیاز روزمره کسب و کارهای دانش بنیان است. با توجه به حجم بالای کارهای تحقیقاتی در حال انجام در دانشگاه ها، و به منظور مدیریت بهینه و بهره برداری از از این ظرفیت، لازم است که واحدهای دانش بنیان به سمت به فعالیت های دانشگاهی سوق داده شوند. لازم است به این نکته توجه شود که برنامه های تحقیق و توسعه تنها در صورت استمرار موفقیت آمیز خواهد بود، ضمن اینکه می-توانیم مفاهیم جدیدی را نیز تولید کنیم. متاسفانه سیاست های غلط وزارت علوم برای الزام چاپ مقالات خارجی باعث شده دانش دست اول که در حقیقت مزیت رقابتی ما می باشد، به رایگان از کشور خارج شود و سپس به شکل محصول و با قیمت بسیار بالا به کشور وارد می کنیم. جامعه آزاد رایانش ابری ایران می تواند با تشکیل کارگروه های مشترک تحقیق و توسعه به حل مسائل این چنینی کمک کند. از دیگر سرفصل های مهمی که در این بخش به آن اشاره شد می توان به موارد زیر اشاره کرد که در همه این موارد جامعه آزاد رایانش ابری ایران می تواند به عنوان یک پراکسی عمل کند:
- استفاده از فرآورده های دانشی در داخل کشور برای پیشرفت (دانش داخلی یک مزیت رقابتی است)
- تعریف هدفمند پروژه های دانشگاهی در قالب مدل های تجاری
- مدیریت بهینه پژوهش ها و شتاب دهی به آن ها در راستای نیازهای بازار و حل مساله
- ایجاد زیرساخت ها و بسترهای آزمایشی توسط نقش آفرینان این حوزه برای به اشتراک گذاری تجربیات صنعتی
فرهنگ سازی
جامعه آزاد رایانش ابری ایران می تواند نقش مهمی در پیدا کردن زبان مشترک بین فراهم کنندگان و کاربران ایفا کند و بصورت یک پراکسی و کاتالیزگر ارتباط میان صنعت، دولت و دانشگاه را برقرار کند. از اقداماتی که به صورت خاص در این رویداد در ارتباط با موضوع فرهنگ سازی مطرح شد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- توسعه جامعه در شهرهای دیگر و افزایش هم افزایی
- انتشار مطالعات موردی و تجربیات موفق
- تولید محتوا
راهکارها
مجموعه ای از راهکارها که بطور خاص امکان پیگیری آنها از کانال جامعه وجود دارد و توسط افراد حاضر در سومین رویداد بزرگ سالیانه جامعه آزاد رایانش ایران مطرح گردید در ادامه آورده شده است. این راهکارها در سال چهارم فعالیت جامعه دنبال خواهد شد:
- ارائه نقشه راه در جامعه برای توسعه کسب و کار
- تولید محتوا با نگاه به ابر از زاویه کسب و کار
- ایجاد قوانین مورد نیاز برای آینده
- شناسایی ظرفیت ها، نیازسنجی سریع و برخورد تخصصی
- ارائه تجربیات حاصل از طرح های مهاجرت به ابر و دسته بندی مشتریان و ارائه راهکارهای مختلف متناسب با هر گروه
ایجاد یک ساختار حقوقی برای جامعه آزاد رایانش ابری ایران برای افزایش ضمانت اجرایی فعالیت ها مزیت اصلی مورد اشاره در اینجا این است که الگوی فعالیت جامعه آزاد رایانش ابری ایران، پس از مطالعه نمونه های دیگر داخلی و خارجی، یک الگوی توسعه داده شده داخلی است که بر مبنای شناخت فرهنگ کشور است و می توانیم متناسب با آن راهکار مناسب ارائه دهیم.
پوشش خبری در رسانه ها
- پیشرفت کشور با فناوری رایانش ابری چابک میشود
- دکتر خوانساری: نقش رایانش ابری در حوزه فناوری اطلاعات کلیدی است
- نقش رایانش ابری در حوزه فناوری اطلاعات کلیدی است
آمار و ارقام
- تعداد شرکت کننده حضوری: 300
- تعداد بازدید کننده آنلاین: 250