بررسی مدل های جدید کسب و کار
تهیه کننده:آرش عسکری متین -مریم رحمانی
- تعریف مدل کسب و کار
تعریف مدل کسب و کار، غالباً با دشواری همراه است زیرا در زمینه‌های متفاوت کسب و کار، معانی متفاوتی از آن برداشت می‌شود. این نقیصه در تعریف مدل‌های نوین کسب و کار الکترونیک بیش از سایر حوزه‌ها احساس می‌شود. در این باره تحقیقات و فعالیت‌های آکادمیک و قابل اتکاء اندکی انجام شده است. یک متد انجام کسب و کار است به نحوی که توسط آن شرکت بتواند خود را حفظ نموده و بقای خود را تضمین نماید، به عبارت دیگر تولید درآمد کند. Business Model مشخص می کند که یک شرکت چگونه می‌تواند پول به دست بیاورد و به این منظور مشخص می‌کند، این شرکت در زنجیره ارزش در کجا قرار دارد. (مايكل راپا) تعاریف متعددی از مدل‌های کسب و کار شده است. برخی از تعاریف، بیان کننده اهدافی هستند که یک مدل کسب و کار دنبال می‌کند. برخی دیگر بر اجزای اصلی مدل‌های کسب و کار و شاید به نوعی بر ارتباطات درونی این اجزاء، متمرکز شده‌اند.
- جايگاه و اهميت مدل های جدید کسب و کار را ميتوان در مشاغل جدید و مدرن امروزه جستجو کرده و به طرح و بررسي مدلهاي کسب و کار تحت وب پرداخت.
مدلهاي کسب و کار تحت وب به شيوه‌هاي گوناگون دسته‌بندي مي‌شوند يكي از اين دسته‌بندي‌ها كه از معروفيت و محبوبيت بيشتري هم برخوردار است،دسته‌بندي
مايكل راپا مي‌باشد
از ديد مايكل راپا مدل های نجاری اينترنتي را ميتوان به دسته‌هاي زير تقسيم نمود.
واسطه‌گري (Brokerage) مثل: ebay, paypal, amazon
تبليغات Advertising)) مثل: yahoo, google, overture
داده محوري ((Infomediary مثل: Cool Saving, Double Click
تجاري Merchant)) مثل: Amazone, Barners & Noble
توليدي (Manufacturer) مثل: Dell, BMWFilms
همكاري (Affiliate) مثل: Amazone, Pay.per.click
جامعه‌اي (Community) مثل: Orkut, Red Hat
عضويت ((Subscription مثل: Listen, Classmaster
كاربردي (Utility) مثل: Slash dot
در ادامه به شرح و بسط هر كدام از مدلهاي فوق مي‌پردازيم.
شرح انواع Business Modelهاي تحت WEB
*Brokerage Model
در اين مدل واسطه‌گران بازارساز هستند و اين دلال‌ها هستند كه باعث مي‌شوند تا خريداران و فروشندگان به يكديگر معرفي شده و امكان مبادله و معامله ساده‌تر شود. از جمله اين روش‌ها ميتوان به موارد زير اشاره نمود.
Marketplace Exchange
Buy/Sell Fulfillment
Demand Collection System
Auction Broker
Transaction Broker
Distributor
Search Agent
Virtual Marketplace
- Advertising Model
توسعه يافته مدل قديمي Media Broadcasting مي‌باشد. در اين حالت Broadcaster يا همان وب سايت محتوياتي را فراهم مي‌كند كه عموما رايگان هم هستند. و يا سرويسي مانند E-mail, IM, Blog و ... را به همراه پيام‌هاي تبليغاتي ارائه مي‌نمايد. در اين حالت تبليغات منبع اصلي درآمد محسوب مي‌شود. Broadcaster خود مي‌تواند يك توليد كننده محتوا و يا توزيع كننده‌ي محتوا باشد كه توسط ديگران و در جايي ديگر توليد شده باشد. اين مدل وقتي خوب كار مي‌كند كه حجم ترافيك ورودي مراجعه‌كننده زياد و يا خيلي خاص باشد. از انواع آن ميتوان به موارد زير اشاره نمود.
Portal
Classifieds
User Registration
Query-based Paid Placement
Contextual Advertising / Behavioral Marketing
Content-Targeted Advertising
Intromercials
Ultramercials
- Infomediary Model
داده‌ها در مورد مشتريان و عادات مصرف آن‌ها بسيار ارزشمند است. به ويژه اگر اين داده‌ها به شكل دقيق و آناليز شده باشد. در اين مدل به روشي اطلاعات مشتريان و روش مصرف آن‌ها جمع‌آوري، تحليل و سپس فروخته مي‌شود. از انواع آن ميتوان به موارد زير اشاره نمود.
Advertising Networks
Audience Measurement Services
Incentive Marketing
Metamediary
Merchant Model
خرده‌فروشان و عمده فروشان خدمات و محصولات مي‌توانند اقدام به فروش خدمات و محصولات خود كنند. ممكن است فروش بر اساس ليست كردن قيمت‌ها و يا برگزاري مزايده و يا ارسال كاتالوگ‌ها باشد. از انواع اين مدل ميتوان موارد زير را خاطر نشان كرد. Virtual Merchant
Catalog Merchant
Click and Mortar
Bit Vendor
- Manufacture Model
به يك توليدكننده اين امكان داده مي‌شود كه به كمك وب سريع‌تر به خريداران برسد و كانال‌هاي توزيع خود را فشرده‌تر سازد. اين مدل مي‌تواند مبتني بر كارآيي، بهينه‌سازي،اصلاح خدمات به مشتري و ... باشد. از انواع اين مدل موارد زير قابل طرح است.
Purchase
Lease
License
Brand Integrated Content
- Affiliate Model
در مقابل Portalهاي عمومي كه هدف در آن‌ها جذب ترافيك بالاي مشتريان مي‌باشد، در اين روش هدف جذب و فراهم نمودن فرصت خريد در جاهايي است كه كاربران مشغول وبگردي و يا مرور وب هستند. در اين روش هر سايتي كه فكر مي‌كند مي‌تواند فرصت خريد براي ديگري را فراهم آورد، مي‌تواند براي او تبليغ كرده و در فروش او سهيم باشد. از انواع اين مدل ميتوان موارد زير را يادآوري نمود.
Banner Exchange
Pay-per-click
Revenue Sharing
Community Model
دليل منطقي وجود Community Model بر پايه شرافتمندي كاربران استوار است. كاربران سرمايه‌گذاري زيادي از نظر احساسات و زمان انجام مي‌دهند. در اين حالت درآمد ناشي از فروش محصولات يا خدمات اشتراكي مي‌باشد. گاهي نيز سرويس‌هاي پيشرفته فروخته شده و يا تبليغات مبتني بر متن نيز انجام مي‌شود. از انواع اين مدل ميتوان به موارد زير اشاره نمود.
Open Source
Open Content
Public Broadcasting
Social Networking Services
- Subscription Model
كاربران به شكل متناوب (روزانه، هفتگي، ماهيانه و يا ساليانه) براي عضويت در يك سايت و استفاده از امكانات آن شارژ مي‌شوند. البته در اين مدل ميتوان خدمات معمولي را رايگان ارائه كرد و فقط بابت خدمات ويژه و خاص كاربران را شارژ نمود. از انواع اين مدل موارد زير را ميتوان نام برد.
Content Services
Person-to-Person Networking Services
Trust Services
Internet Services Providers
- Utility Model
در اين مدل يك سرويس براي كاربران فراهم مي‌شود كه بر اساس ميزان استفاده هر كاربر از آن سرويس، پولي دريافت مي‌شود. انواع آن عبارتند از:
Metered Usage
Metered Subscriptions