تکنولوژی NFC در پرداخت سیار

• موضوع: ایجاد تکنولوژی NFC در پرداخت سیار
• تهیه کننده:هانی بلورچی
• معرفی تهیه کننده:دانشجوی رشته مهندسی فناوری اطلاعات، گرایش تجارت الکترونیک - دانشگاه پلی تکنیک امیرکبیر تهران

چکیده

ﻳﻜﻲ از ﻣﻨﻄﻘﻲ‌ﺗﺮﻳﻦ راﻫﻜﺎرﻫﺎي اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺮداﺧﺖ و ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ‌ﻫﺎ در دﻧﻴﺎي اﻣﺮوز اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺴﺘﻢ‌ﻫﺎي ﭘﺮداﺧﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﺑﻪ ﺟﺎي ﭘﻮل ﻧﻘﺪ اﺳﺖ‌. بر این اساس، یکی از اولویت‌های امروزی بانک‌ها، فراهم نمودن سرویس‌های پرداخت الکترونیکی بوده و به همین علت، راه‌حل‌های بسیاری برای ارائه این سرویس‌ها پیشنهاد شده است. گرچه اﻣﺮوزه اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺎرت‌هاي اﻋﺘﺒﺎري بسیار ﻓﺮاﮔﻴﺮ شده اﻣﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺸﻜﻼت اﻣﻨﻴﺘﻲ، ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن بر این آمدند تا ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ اﻣﻦ ﺑﺮﭘﺎﻳﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي RFID اراﺋﻪ نمایند در نتیجه ﺑﺎ ورود ﻓﻨﺎوري NFC امکان ارﺗﺒﺎط ﻏﻴﺮﺗﻤﺎﺳﻲ ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي روزﻣﺮه فراهم گردید که از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎرﺑﺮد‌ﻫﺎي اﻳﻦ ﻓﻨﺎوري، ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﭘﺮداﺧﺖﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ، پرداخت سیار اﺷﺎره نمود. دراين بخش درابتدا تکنولوژی NFC را معرفی نموده و سپس به بررسی اين تکنولوژی درحوضه پرداخت سيار می‌پردازيم. همچنين در انتها به برخی از کاربرد‌های اين تکنولوژی در سيستم پرداخت سيار اشاره خواهيم نمود.

ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي: NFC، پرداخت سیار، کیف پول الکترونیکی

مقدمه

در ﺳﺎل‌های اخیر، فراهم نمودن سرویس‌های مالی گوناگون از طریق کانال‌های مختلف الکترونیکی مورد توجه بسیاری از بانک‌ها و مؤسسات مالی قرار گرفته است. از این رو با گسترش موج استفاده از ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژ‌ي بخصوص اﺳﺘﻔﺎده از تکنولوژی RFID در زمینه‌های ﻣﺨﺘﻠﻒ از قبیل ﺳﺎﺧﺖ ﻛﺎرت‌ﻫﺎ ﺗﻤﺎﺳﻲ به ﻣﻨﻈﻮر اﺳﺘﻔﺎده در ﭘﺮداﺧﺖ‌هایی با ﺣﺠﻢ ﻛﻢ، ﺑﺎﻧﻚ‌ها و مؤسسات مالی را به ﻓﻜﺮ اﺳﺘﻔﺎده از این ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي در اﺑﺰارﻫﺎ‌ي موبایل اﻧﺪاخته است ﺗﺎ سهولت کار را برای مشتریان خود فراهم نموده و همچنین به روش‌های قدیمی حمل کیف ﭘﻮل و ﭼﻚﻫﺎ‌ی ﺑﺎنکی ﺑﺮای ﻫمیشه ﺧﺎﺗﻤﻪ دﻫﻨﺪ. این ﺗﻔﻜﺮ ﻣﻨﺠﺮ به پیدایش ﻧﻮع جدیدی از ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي RFID ﺑﻨﺎم NFC شده است که ﺑﺎ ﮔﻮشی موبایل ﺳﺎزﮔﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ. با ترکیب این ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژی با سیم‌ﻛﺎرت ﻣﻮﺟﻮد در ﮔﻮﺷﻲ موبایل و اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﮕﻮريتمﻫﺎ‌ی رﻣﺰﻧﮕﺎری بر روی سیگنالﻫﺎی RFID میﺗﻮان ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻیی از امنیت دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ.

این ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژی ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ رادیویی (RFID)، برای اولین بار در ﺳﺎل 1983 اﺧﺘﺮاع ﺷﺪ، که این تکنولوژی بر اساس اﺳﺘﺎﻧﺪارد ISO / IEC می‌باشد. NFC ﺑﻪ ﻋﻨﻮان یک اﺳﺘﺎﻧﺪارد ISO / IEC در ﺳﺎل 2003 ﺑﻪ ﺗﺼﻮیب رسید. اﻧﺠﻤﻦ ،NFC در ﺳﺎل 2004 ﺗﻮﺳﻂ نوکیا، ﺳﻮنی و فیلپس ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ، و همچنین در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ داراي بیش از 175 ﺷﺮﻛﺖ ﻋﻀﻮ، از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺎﻧﻚ‌ﻫﺎ، ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن دﺳﺘﮕﺎه‌های ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه می‌باشد.

بررسی ادبیات موضوع

تاریخچه

با وجود اینکه به نظر می رسد NFC یک تکنولوژی جدید باشد، Near-Field Communication بنا شدن پایه های آن به اوایل دهه هشتاد باز می گردد. NFC اصل و خمیر مایه خود را از تکنولوژی هایی چون RFID (سازگار با ISO/IEC 14443) و FeliCa می گیرد که به طور خلاصه امکان شناسایی، تشخیص هویت و ردیابی تگ ها را با استفاده از ارسال امواج رادیویی توسط یک دستگاه تگ خوان میسر می سازد. در حقیقت NFC را می توان زیر مجموعه ای از استانداردهایی چون RFID به حساب آورد که بنا به دلایل امنیتی برای آن دامنه فرکانس محدودتر و نرخ داده پایین تری تعریف شده است.

با گذشت زمان کاربردهای تعریف شده برای NFC از خواندن ساده داده ها از روی tag ها به مواردی چون به اشتراک گذاری فایل های موسیقی تغییرگسترش پیدا کرد. در همین زمان افزایش استفاده از تلفن های همراه و سازگاری کاربردهای آن با اهداف تعریف شده برای تکنولوژی های بی سیم مانند به اشتراک گذاری داده ها، شرکت های سازنده تلفن های هوشمند را به سمت استفاده ازNFC سوق داد. به کار گیری NFC در تلفن های همراه از سال ۲۰۰۶ و با عرضه تلفن Nokia 6131 به بازار آغاز شد. پس از آن، Android در سال ۲۰۱۰ اولین تلفن هوشمند خود که از NFC پشتیبانی می کرد، یعنی Nexus S را به بازار عرضه کرد. شاید بسیاری هنوز تبلیغ ساخته شده برای Nexus S را به یاد داشته باشند که بر سرعت بیشتر تبادل اطلاعات که بهره گیری از NFC ممکن شده بود تاکید داشت. امروزه بازار NFC در اروپا، آسیا و به ویژه ژاپن بسیار داغ است. آمریکا نیز به سرعت در حال پیوستن به این جرگه است و پیش بینی ها حاصل از این است که NFC به زودی به یک تکنولوژی محبوب در عرصه پرداخت الکترونیک بدل خواهد شد.

در سال ۲۰۰۴، Nokia با همکاری شرکت های Sony و Phillips یک Forum به منظور ارتقا امنیت، سهولت در استفاده، و افزایش محبوبیت عمومی NFC تاسیس کردند. هدف اصلی NFC Forum آشنا کردن شرکت های تجاری با NFC و آموزش آنها در این راستا است. NFC Forum به صورت پیوسته در حال معرفی استانداردهای جدیدی است که به NFC قدرت عمل بیشتری داده و دستگاه های بیشتری تحت پوشش قرار می دهد. شرکت هایی که قصد دارند دستگاههایی با قابلیت برقراری ارتباط از طریق NFC ارائه دهند به منظور حصول اطمینان از سازگاری حداکثری دستگاه ارائه شده با دستگاههای موجود در بازار باید از استانداردهای تعریف شده در NFC Forum پیروی نمایند. GSMA نهاد دیگری است که علاوه بر NFC Forum در زمینه ارائه استاندارد برای تولید تلفن های همراه سازگار با NFC فعالیت می کند. اما استاندارهای تعریف شده توسط GSMA به اندازه استانداردهای ارائه شده توسط NFC Forum شناخته شده و فراگیر نیستند. به همین خاطر، در این مقاله تنها به شرح استانداردهای تعریف شده توسط NFC Forum اکتفا خواهد شد.

از دید کاربران، فناوری NFC نسبت به فناوری بلوتوث دارای ویژگی‌های زیر می‌باشد:

• زمان برقراري ارتباط بسيار كوتاه
• برد ارتباط کوتاهتر است که در این حالت امنیت تراکنش‌ها و داده‌های کاربران تامیدن شده و همچنین از تداخل تراکنش چند کاربر با یکدیگر جلوگیری می‌نماید.
• عدم نیاز به منبع انرژی در هر دو طرف ارتباط

مزیت کاربردهای NFC

با توجه به مطالب ارائه شده و همچنین بررسی و تحقیق بر رو تکنولوژی NFC، ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻲ‌ﺗﻮان مزیت‌های استفاده از این فناوری را نام برد:

• اﺳﺘﻔﺎده آﺳﺎن
• امنیت بالا
• ﺗﺴﻬﻴﻞ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژی‌ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ
• ﻛﺎﻫﺶ هزینه اﻧﺘﻘﺎل ﭘﻮل ﻧﻘﺪ
• تسهیل در عملیات پرداخت
• ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﻳﻲ در زمان

معماری سیستم NFC

1-پروتکل‌های مورد استفاده در تکنولوژی NFC

NFC ﻃﻲ دو اﺳﺘﺎﻧﺪارد ECMA ﺑﻴﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام از آن‌ها، ﭘﺮوﺗﻜﻠﻲ را ﺑﺮاي ﺑﻪ کارگیری در دستگاهﻫﺎي NFC ﺗﻌﺮﻳﻒ نموده است.

1.1-ﭘﺮوتکل واﺳﻂ NFCIP-1

اﻳﻦ ﭘﺮوﺗﻜﻞ در اﺳﺘﺎﻧﺪارﻫﺎي ECMA-340 و ISO/IEC18092 ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺤﻮه ﻣﺪوﻻﺳﻴﻮن، رﻣﺰ‌ﮔﺬاري و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﺮﻳﻢ ﺑﺮاي ﺳﺮﻋﺖ‌ﻫﺎي ﻣﺒﺎدﻟﻪ اﻃﻼﻋﺎت 106، 212 و Kbit/s 424 را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲ‌ﻛﻨﺪ.

ﭼﻴﭗ NFC ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﺪه در اﺑﺰار ﺳﻴﺎر ﻣﻲ‌ﺗﻮاﻧﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد در ﻳﻚ ﺗﮓ را ﺑﺨﻮاﻧﺪ، ﻳﻚ ﻛﺎرت ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ را ﺷﺒﻴﻪ‌‌ﺳﺎزي ﻛﻨﺪ و ﻳﺎ ﺑﺎ ﻳﻚ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ NFC بصورت ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار نماید. ﭘﺮوﺗﻜﻞ NFCIP-1 ﺣﺎﻟﺘﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻓﻌﺎل و ﻏﻴﺮ ﻓﻌﺎل را ﺗﻌﺮﻳﻒ می‌نماید.

2.1-ﭘﺮوتکل واﺳﻂ NFCIP-2

ﭘﺮوﺗﻜﻞ NFCIP-2 در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ECMA-352 ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ این پروتکل روﺷﻲ را ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ ارﺗﺒﺎﻃﻲ از ﻣﻴﺎن ﺳﻪ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ در اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ECMA 340 ﺑﻪ ISO/IEC 14443 و ISO/IEC 15693 وجود دارد را ﺑﻴﺎن ﻣﻲ‌ﻛﻨﺪ. در ﻧﺘﻴﺠﻪ در صورت استفاده از این پروتکل، این نکته را می‌بایست در نظر داشت که حتما ﺳﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺬﻛﻮر را ﻧﻴﺰ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ شود و از طرفی اﻳﻦ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ باعث سازگاری دﺳﺘﮕﺎه‌ﻫﺎي NFC ﺑﺎ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ‌ﻫﺎي MIFARE و FeliCa دﻳﮕﺮ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ‌ﻫﺎي موجود می‌گردد. این نکته را می‌بایست در نظر داشت که با شبیه‌سازی کامل کارت‌های هوشمند بر‌اساس استاندارد‌های ISO /IEC14443B و ISO/IEC 15693 بطور کامل امکان‌پذیر نمی‌باشد و در این حالت ﻓﻘﻂ اﻣﻜﺎن ﺧﻮاﻧﺪن و ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻳﻦ ﻛﺎرت‌ها وﺟﻮد دارد.

2.NFC توسعه‌یافته

ﺷﺮﻛﺖ Inside Contactless اﺳﺘﺎﻧﺪاردي را ﺑﻪ ﻧﺎم eNFC (Enhanced Near Field Communication) ﺗﻮﺳﻌﻪ داده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺒﻴﻪ‌ﺳﺎزي ﻛﺎرت‌ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ را ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ISO/IEC 14443 B و ISO/IEC 15693 اﻣﻜﺎن‌ﭘﺬﻳﺮ نموده است. ﻣﺰﻳﺖ ﺑﺰرگ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ISO/IEC 14443 B در ﺷﺒﻴﻪ‌ﺳﺎزي ﻛﺎرت هوشمند این است که ﺣﺘﻲ در شرایطی ﻛﻪ ﺑﺎﻃﺮي ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه ﺗﻤﺎم ﺷﺪه و یا به عبارتی دﺳﺘﮕﺎه ﺧﺎﻣﻮش اﺳﺖ، اﻣﻜﺎن استفاده از آن را فراهم می‌نماید. بعنوان مثال یکی از کاربرد‌های مفید این مورد، در نقش ﺑﻠﻴﻂ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ می‌باشد.

3.NFC امن

NFC اﻣﻦ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﻛﺖ ﻓﻴﻠﻴﭙﺲ ﺗﻮﺳﻌﻪ داده ﺷﺪه ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﻓﻨﺎوري NFC را ﺑﺎ ﻓﻨﺎوري ﻛﺎرت‌ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ذﺧﻴﺮه‌سازی اﻃﻼﻋﺎت ﺷﺨﺼﻲ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻛﺮده اﺳﺖ، در این حالت اطلاعات بصورت امن ذخیره می‌گردد. اﺳﺘﻔﺎده از این نوع NFC، ﻧﮕﻬﺪاري اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ (ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﻮل اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ، ﺑﻠﻴﻂ و ﻳﺎ ﻛﻠﻴﺪ) در ﻳﻚ ﺣﺎﻓﻈﻪ اﻣﻦ و همچنین ﻣﺎﻧﺪﮔﺎري این قبیل اطلاعات را ﺗﻀﻤﻴﻦ ‌می‌نماید. NFC اﻣﻦ ﻣﻲ‌ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﻣﺪار اﻣﻦ اﺿﺎﻓﻲ و ﻳﺎ ﻳﻚ SIM ﻛﺎرت مورد استفاده قرار گیرد.

ﺣﺎﻟﺖ‌ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ NFC

از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ NFC ﻳﻚ راﺑﻂ ارﺗﺒﺎﻃﻲ اﺳﺖ ﺑﺮاي وﺳﺎﻳﻞ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ NFC ﺣﺎﻟﺖ‌ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲکند که می‌توان آن‌ها را به 3 دﺳﺘﻪ اﺻﻠﻲ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي نمود.

1.ﺣﺎﻟﺖ‌ ﺧﻮاﻧﺪن و ﻧﻮﺷﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت

در اﻳﻦ ﺷﻴﻮه گوشی ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه در نقش ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﺑﺮﭼﺴﺐهای NFC مانند برچسب‌های RFID و کارت‌های هوشمند، ﻋﻤﻞ می‌نماید. در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ دو ﮔﻮشی ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه، اﺑﺘﺪا ﺑﺎ ارﺳﺎل ﺳﻴﮕﻨﺎل‌هایی به ﺑﺮﭼﺴﺐ NFC ارﺗﺒﺎط را با آن آﻏﺎز ﻧﻤﻮده و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ارﺳﺎل ﻓﺮاﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﺑﺮﭼﺴﺐ NFC اﻃﻼﻋﺎت آن را می‌ﺧﻮاﻧﺪ.. یکی ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎ‌ي راﻳﺞ اﻳﻦ ﺷﻴﻮه، اﻃﻼع‌رسانی در ﻣﻮرد اﺟﻨﺎس و ﻛﺎﻻﻫﺎ می‌باشد؛ ﻣﺸﺘﺮی با توجه به امکان NFC، ﺑﺎ ﻧﺰدﻳﻚ کردن گوشی ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه ﺧﻮد به ﻛﺎﻻی مورد نظر و ﺧﻮاﻧﺪن اطلاعات برچسب، می‌تواند اطلاعاتی از قبیل تاریخ انقضا، قیمت و غیره را بر رو گوشی تلفن همراه خود بدست آورد. از دیگر کاربرد‌های این حالت از ارتباط، پروستر‌های هوشمند می‌باشد که از این تکنولوژی بطور معمول در بازاریابی از راه دور ، خرید از راه دور و تلفن همراه اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

همچنین این نکته را می‌بایست اضافه نمود که این حالت متکی ﺑﺮ ﻳﻚ راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ RF است که ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ISO 14443 و طرح‌های FeliCa مطابق می‌باشد.

2.ﺣﺎﻟﺖ‌ ارﺗﺒﺎط ﻧﻈﻴﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﻴﺮ

در اﻳﻦ ﺷﻴﻮه دو ﮔﻮشی ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ روش NFC ﺑﺎ ﻫﻢ ارﺗﺒﺎط دو ﻃﺮﻓﻪ ﺑﺮﻗﺮار میﻛﻨﻨﺪ. ازﻛﺎرﺑﺮدها‌ي اﻳﻦ ﺷﻴﻮه ارتباط را می‌ﺗﻮان ﺑﻪ تبادل اﻃﻼﻋﺎت بین دو تلفن همراه نام برد. ﻛﺎرﺑﺮد دﻳﮕﺮ اﻳﻦ روش، ﺑﺮﻗﺮاری ارﺗﺒﺎط اوﻟﻴﻪ ﺑﻴﻦ دو ﮔﻮشی تلفن همراه بجای روش‌های دیگر برقراری ارتباط ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻠﻮﺗﻮث و یا وایفای در نظر گرفت.کاربرد‌های دیگر این نوع از ارتباط، انتقال پول و شبکه‌های اجتماعی می‌باشد.

پروتکل راﺑﻂ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ نظیر به نظیر بر‌اﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪارد ISO/IEC 18092 می‌باشد.

3.ﺣﺎﻟﺖ‌ ﺷﺒﻴﻪ‌ﺳﺎز ﻛﺎرت

در اﻳﻦ ﺷﻴﻮه گوشی ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه همانند ﻳﻚ ﻛﺎرت ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ غیرتماسی ﻋﻤﻞ می‌نماید. در این حالت همانند کارت‌های هوشمند، قابلیت خوانده شدن توسط دﺳﺘﮕﺎه‌هاي ﻛﺎرت‌ ﺧﻮان ﻏﻴﺮﺗماسی را دارا می‌باشد و همچنین این حالت از ارتباط، از اﺳﺘﺎﻧﺪارد NFC ﻧﻴﺰ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎنی می‌نماید. در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ دﺳﺘﮕﺎه ﻛﺎرت‌ﺧﻮان ﻏﻴﺮﺗﻤﺎسی ﺗﻔﺎوت ﺑﻴﻦ ﮔﻮشی ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه و ﻛﺎرت ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻏﻴﺮﺗﻤﺎسی را متوجه نشده و بر‌اساس عملکرد روتین خود اطلاعات را خوانده و کار می‌کند. در این حالت میﺗﻮان در ﻳﻚ ﮔﻮشی ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻛﺎرت از قبیل کارت اعتباری، کارت بدهی، کارتهای وفاداری، کارت‌های حمل و نقل، کارت هویت و یا کارت دسترسی را قرار داده و در زﻣﺎن ﭘﺮداﺧﺖ، ﻛﺎرت ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را از ﺑﻴﻦ ﻛﺎرت‌های ﻣﻮﺟﻮد اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤاید. به این نکته نیز می‌بایست اشاره نمود که در روش فوق دیگر گوشی تلفن همراه RF را تولید ننموده و دستگاه NFC خوان این امواج را تولید می‌نماید. اﻳﻦ ﺷﻴﻮه ارﺗﺒﺎطی ﺑﺮاﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪارد ISO 14443 که در واقع برای کارت‌های ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻏﻴﺮﺗﻤﺎسی می‌باشد، ﻋﻤﻞ می‌ﻛﻨﺪ و همچنین با استاندارد جديدتر و عمومی‌تر ISO 18092 سازگاری کامل دارد.

از کاربردهای رایج این نوع از ارتباط را می‌توان عملیات پرداخت، وفاداری، کنترل دسترسی، بلیط و سرویس هویت ذکر نمود.

حالت شبیه ساز کارت هوشمند فقط بمنظور جلوگیری از حمل و نقل کارت‌های هوشمند مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ﺳﺎل‌های اﺧﻴﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮔﺴﺘﺮده در ﺳﻴﺴﺘم‌هاي ﭘﺮداﺧﺖ اﻟﻜﺘﺮونیکی ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و در‌ ﻧﺘﻴﺠﻪ در ﺑﺴﻴﺎری از ﻛﺸﻮرﻫﺎ، ﭘﺎﻳﺎﻧﻪ‌ﻫﺎ‌ی ﻛﺎرت ﺧﻮان ﻏﻴﺮﺗﻤﺎسی رواج ﭘﻴﺪا ﻛﺮده است.

شکل زیر که توسط انجمن NFC ارائه شده است، علاوه بر نمایش حالت‌های مختلف ارتباطی در تکنولوژی NFC، استاندارد‌هایی که در هر یک از حالت‌ها پشتیبانی می‌نماید را به تفکیک به تصویر کشده است

بدنه تحقیق

امروزه فراهم نمودن سرويس‌هاي مالي گوناگون از طريق کانال‌هاي مختلف الکترونيکي مورد توجه بانک‌ها و مؤسسات مالي قرار گرفته است، در نتیجه ايجاد سرويس‌هاي پرداخت الکترونيکي به عنوان يکي از اولويت‌هاي امروزي بانک‌ها محسوب شده و به همين علت راه‌حل‌هاي بسياري براي ارائه اين سرويس‌ها پيشنهاد شده است. همچنین باید این نکته را در نظر داشت که به دليل متنوع بودن روش‌هاي پرداخت، نمي‌توان انتظار داشت که تنها يک سرويس پرداخت الکترونيکي، کليه نيازها در اين بخش را مرتفع سازد.

انگيزه‌ي مبادله و ذخيره اطلاعات‌، فراتر از مرزهاي زماني و مكاني بوده و همچنین استفاده از گوشي‌هاي تلفن همراه به عنوان يكي از با نفوذترين و گسترده‌ترين ابزارهاي ارتباطي سيار زندگي اجتماعي كنوني، سازمان‌ها و بنگاه‌هاي تجاري را بر آن داشته است كه از اين ابزار ارتباطي سيار به همراه ديگر فناوري‌هاي نوين ارتباطي در عرصه‌هاي مختلف تجاري خود استفاده نمایند. از این رو در سا‌ل‌هاي اخير فناوري NFC، از طرف مؤسسات مالی، شرکت‌های ارائه ‌دهنده سرويس‌هاي پرداخت، توليدکنندگان سيم‌کارت، اپراتورها و توليدکنندگان گوشي همراه برای پياده‌سازی سرويس‌های پرداخت الکترونيکی مورد توجه قرار گرفته است.

قبل از هر چیز بهتر است به صورت مختصر به مفاهیم پرداخت الکترونیکی و پرداخت سیار اشاره‌ایی داشته باشیم.

سیستم پرداخت الکترونیکی

سيستم‌هاي پرداخت الكترونيكي به سيستم‌هايي گفته می‌شوند كه امكان پرداخت بهاي كالاها، خدمات و سرویس‌ها را از طريق روش‌هاي مختلف الكترونيكي فراهم نماید. یک پرداخت‌ الكترونيكي مي‌توانند تحت شرايط متنوعي صورت گیرد که از این قبیل پرداخت‌ها می‌توان به پرداخت بهاي كالاها در يك فروشگاه، پرداخت بهاي قبوض خدماتی و غیره نام برد. با توجه به شرايط و بستر‌های متنوع موجود براي پرداخت‌هاي الكترونيكي، روشهاي مختلفي براي ارائه سرويس‌هاي پرداخت الكترونيكي در جوامع مختلف مطرح شده است.

سیستم پرداخت سیار

امروزه اکثر فعالیت‌های زندگی شهروندی به سمت الکترونیکی شدن پیش می‌روند. یکی از مهم‌ترین چالش‌‌ها در این فعالیت‌های الکترونیکی، نحوه انجام مبادلات بانکی می‌باشد. به همین دلیل تلاش‌های جدی‌ بر روی نسخه الکترونیکی فعالیت‌‌های بانکی با هدف ایجاد پرداخت الکترونیک انجام شده و به بهره نشسته است. یکی از این موارد تمرکز بر روی استفاده از ابزار تلفن همراه به جای رایانه، یا سیار کردن فعالیت‌ها است.

پرداخت الکترونیکی از طریق تلفن همراه یا پرداخت سیار به سيستمي اطلاق می‌شود که در آن به جای استفاده از پول نقد و کارت‌های اعتباری، از تلفن همراه استفاده می‌شود. به عبارتی دقیق‌تر پرداخت سیار به پرداختی گفته ‏می‏شود که از طریق یک وسیله دستی همراه (نظیر تلفن همراه) صورت پذیرد.

از مزایای ویژه پرداخت سیار می‌توان به عدم محدودیت مکاني، حداقل امکانات و ضریب نفوذ نسبتا بالای تلفن همراه، نام برد که امروزه بانکداری سیار را با اقبال زیادی مواجه کرده است.

براي پياده‌سازی سيستم‌هاي پرداخت سيار، از فناوري‌هاي مختلف با روش‌های پیاده‌سازی متفاوت استفاده مي‌شود كه به برخی از آنها در زير اشاره می‌نماییم :

• SMS
• USSD
• اینترنت بر روی تلفن همراه با استفاده از فناوری‌هایی از قبیل GPRS و WAP
• برنامه‌های كاربردي روي گوشي همراه
• برنامه‌های كاربردي روي سیم‌کارت
• NFC

پرداخت سیار با استفاده از تکنولوژی NFC

همانطور که در قسمت‌های قبلی به آن اشاره گردید، یکی کاربرد‌های مهم تکنولوژی NFC مربوط به گوشی تلفن همراه می‌باشد از طرفی با توجه به استقبال افراد به استفاده از پرداخت الکترونیکی از طریق تلفن همراه، متخصصان بر این آمدند که این دو سیستم را با هم تلفیق نموده و موجبات راحتی مشتریان را فراهم نمایید. در این قسمت بصورت مختصر به شرح این مطلب پرداخته و همچنین در ادامه به روش‌های استفاده از فناوري NFC برای پیاده سازی سیستم های پرداخت الکترونیکی اشاره می‌‌نماییم.

در خصوص پرداخت‌های سیار تا کنون طرح‌های متعددی ارائه شده که هدف از آنها ایجاد یک بستر پرداخت سیار مناسب، امن، مقرون به صرفه و قابل گسترش با حداکثر بهره‌گیری از امکانات ارتباطی موجود، اپراتورهای همراه و شبکه NGN می‌باشد. در پرداخت سیار بخشی از تراکنش به کمک یک ابزار همراه ( تلفن همراه، PDA و ...) و از طریق یک شبکه مخابراتی موبایل یا فناوری بی‌سیم انجام می‌گیرد. در حالت پرداخت از راه دور، انتقال جزئیات پرداخت توسط یک مرورگر web یا HTML و سیستم پیام‌رسانی SMS و در حالت پرداخت بی‌سیم راه نزدیک از طریق Bluetooth، Infrared، RFID و یا تراشه بدون سیم انجام می‌شود که تکنولوژی NFC نیز در زمره این روش از پرداخت‌ها قرار گرفته است.

روش‌های استفاده از فناوری NFC در پیاده‌سازی پرداخت سیار

در ابتدا به بررسی روش شبیه ساز کارت هوشمند می‌پردازیم، زیرا این روش بعنوان روش اصلی در پیاده‌سازی سیستم‌های پردات سیار مطرح می‌باشد. در این شیوه، گوشي تلفن همراه به عنوان کارت هوشمند کاربر و به شکل کيف پول الکترونيکي در خريد عمل می‌کند. براي اين منظور لازم است که اطلاعات مالي کاربر در يک محل امن در تلفن همراه که اصطلاحاً جزء امن ناميده می‌شود، ذخيره گردد.

برای اینکه بتوان تکنولوژی NFC را در سیستم پرداخت سیار داشته باشیم، می‌بایست حداقل دو قابلیت زیر فراهم گردد:

•آنتن و كنترل کننده NFC :

اين قابليت امكان برقراري ارتباط NFCرا فراهم مي‌نماید. برخي از گوشي‌هاي تلفن همراه، به طور داخلي اين قابليت رادر سیستم خود دارا می‌باشند. براي گوشی‌هايي كه اين قابليت را ندارند، مي‌توان با استفاده از روش‌هايي مانند برچسب‌ها و يا كار‌ت‌هاي حافظه‌اي كه داراي آنتن و كنترل کننده NFC مي‌باشند، اين قابليت را به آنها اضافه نمود.

•جزء امن :

اين قابليت به منظور ذخيره نمودن اطلاعات مالي در يك محل امن نگهداری شده كه دسترسي به آن فقط به صورت كنترل‌ شده، امكان پذير می‌باشد. روش‌هاي مختلف پياده‌سازي جزء امن، در ادامه شرح داده خواهند شد.

در صورتي كه يك گوشي تلفن همراه هر دو قابليت فوق را داشته باشد، مي‌‌توان سناریو زير را به عنوان یک مثال از نحوه انجام پرداخت خرد با استفاده از فناوری NFC در نظر گرفت:

1.در هنگام خريد، مشتري گوشي تلفن همراه خود را در مقابل دستگاه پايانهNFC قرار مي‌دهد.

2.درصورت کافي بودن موجودي کيف پول الکترونيک، بلافاصله و بدون دخالت مشتري، مبلغ پرداختی با روش NFC از کيف پول الکترونيک كه در جز ء امن گوشي همراه مشتري قرار دارد، کم و تراکنش فوق در پايانه NFC ثبت مي‌گردد. بطور معمول اين عمليات به صورت برون خط و بدون ارتباط با سيستم مرکز، صورت مي‌گيرد.

3.در پايان روز، پايانه NFC با سيستم مرکز ارتباط برقرار مي‌نماید.

4.پس از برقراري ارتباط، پايانه NFC ليست تراکنش‌هاي روزانه خود را به سيستم مرکز ارسال مينماید.

5.سيستم مرکز با دريافت ليست تراکنش‌هاي روزانه، مبلغ کل پرداخت‌ها را به حساب فروشنده واريز می‌کند.

از روش NFC نیز مي‌توان براي پرداخت‌هاي غيرخرد نيز استفاده نمود. در اين حالت، لازم است مشتري در حين پرداخت مرحله 2 در سناریو ذکر شده وهمچنین براي تأمين امنيت بيشتر، رمزي را نيز در پايانه NFC و يا در برنامه‌اي که بر روي سیستم گوشي تلفن همراه وي اجرا مي‌شود، وارد نمايد. در اين حالت حتي ممکن است عمليات به صورت برخط و با برقراري ارتباط با سيستم مرکز تکميل گردد.

در ادامه، روش‌هاي مختلف استفاده از فناوري NFC بر‌اساس روش‌هاي مختلف پياده سازي جزء امن در گوشي‌هاي تلفن همراه را مورد بررسي قرار می‌دهیم.

• استفاده از تراشه هوشمند داخل گوشي

در اين شيوه، از يک تراشه همانند تراشه کارت‌هاي هوشمند براي ذخيره‌سازي اطلاعات مالي استفاده مي‌گردد. اين تراشه در زمان ساخت گوشي در آن تعبيه مي‌شود. اين شيوه در چند سال اخير در سيستم‌هاي آزمايشي بسياري مورد استفاده قرار گرفته است. مشكل اصلي اين روش آن است که در اين شيوه، گوشي تلفن همراه میبایست قابليت NFC را به صورت داخلي داشته باشد و در حال حاضر، انواع بسيار محدودي از گوشي‌هاي تلفن همراه داراي چنين قابليتي هستند. همچنين در صورتي كه كاربر بخواهد گوشي تلفن همراه خود را تعويض نمايد، بايد اطلاعات مالي وي به نحوي به گوشي جديد انتقال يابد.

• استفاده از سيم‌كارت گوشي

در اين حالت از سيم‌کارت گوشي به عنوان محل ذخيره‌سازي اطلاعات مالي استفاده می‌شود. اولين سيم‌کارت‌هايي که از اين روش پشتيباني مي‌کنند، در اواخر سال 2009 ارائه شدند. اشكال اصلي اين روش، وابستگي به اپراتور براي ذخيره اطلاعات مالي در سيم‌کارت مي‌باشد.علاوه بر اين، در اين روش همانند روش قبلي گوشي تلفن همراه بايد داراي قابليت NFC باشد.

• استفاده از كارت حافظه

در اين روش از کارت‌هاي حافظه Secure Micro SD که در گوشي تلفن همراه قرار مي‌گيرند، براي ذخيره سازي اطلاعات مالي استفاده مي‌شود. در اين حالت، کارت حافظه مي‌تواند شامل آنتن NFC هم باشد که در اين صورت لازم نيست حتماً گوشي تلفن همراه از NFC پشتيباني کند. کار‌ت‌هاي حافظه بدون آنتن NFC از سال 2007 موجود بوده و کارت‌هاي حافظه با آنتن NFC نيز اخيراً ارائه گرديده‌ است. نقطه ضعف اصلي اين روش آن است که اِسلات حافظه گوشي توسط Secure Micro SD اشغال خواهد شد. با اين حال، مشتري مي‌تواند علاوه بر استفاده در پرداخت، از Secure Micro SD همانند يک حافظه معمولي در گوشي تلفن همراه خود استفاده نمايد.

• استفاده از برچسب

در اين شيوه، از برچسب خاصي که روي گوشي تلفن همراه چسبانده مي‌شود، به عنوان يک محل امن براي ذخيره‌سازي اطلاعات مالي استفاده مي‌شود. هر برچسب در داخل خود داراي يک تراشه هوشمند غيرتماسي و آنتن NFC است و در نتيجه با هر نوع گوشي تلفن همراه قابل استفاده مي‌باشد. برچسب‌ خود به دو دسته فعال و غيرفعال تقسيم مي‌شوند. برچسب‌هاي غيرفعال كه تاكنون تعدا زیادی از آن‌ها مورد استفاده قرار گرفته‌اند، هيچ‌گونه ارتباطي با گوشي تلفن همراه برقرار نمی‌کنند. در مقابل، برچسب‌هاي فعال که اخيراً معرفي شده‌اند، مي‌توانند از طريق بلوتوث با سيستم‌عامل و برنامه‌اي كه روي گوشي تلفن همراه اجرا مي‌شود، ارتباط برقرار نمايند.

• استفاده از نرم‌افزار

در اين شيوه، ذخيره‌سازي اطلاعات مالي به صورت نرم افزاري و در داخل حافظه گوشي تلفن همراه انجام مي‌شود. پياده‌سازي اين روش نسبت به روش‌هاي ديگر ساده‌تر و کم‌هزينه‌تر است، ولي در عوض امنيت اطلاعات ذخيره شده در اين روش بسيار پايين مي‌باشد.

نتیجه گیری

با توجه به مطالب ارائه شده در طول این تحقیق و نتایج بدست آمده، می‌توان به این نتیجه رسید که تکنولوژی NFC قابلیت بسیار زیادی در ایجاد سهولت در روند فعالیت‌های روزمره انسان دارا می‌باشد، که این خود باعث شده که موسسات مالی و شرکت‌های مختلف به سمت آن روی آورده و سرمایه‌ گذاری نماند. با توجه به سطح بالای امنیت ارائه شده توسط این تکنولوژی، آن را تبدیل به بهترین گزینه برای انجام فرآیندهایی که نیازمند سطح بالایی از امنیت می‌باشند کرده است؛ از جمله این عملیات، می‌توان به عملیات‌های بانکی و بویژه در پرداخت‌های سیار اشاره نمود.

در طول سال‌های اخیر با توجه به پیشرفته شدن گوشی‌های تلفن همراه و همچنین افزایش استقبال مصرفکنندگان به استفاده از تلفن‌های همراه و از طرفی ارائه خدمات مربوط به بانکداری الکترونیک از قبیل پرداخت‌های سیار از طریق SMS ،منجر به استقبال فراوان کاربران و افزایش بازدهی بانک‌ها گردیده است. این نکته را می‌بایست به آن اشاره نمود که ارئه خدمات در پرداخت سیار از طریق SMS خود دارای مشکلاتی از قبیل پرداخت هزینه حتی برای پرداخت‌های خرد را بهمراه داشته است.

پس از آن با ورود تکنولوژی RFID و گسترش استفاده از آن در فعالیت‌های مختلف از جمله بانکداری و ظهور کارت‌های غیر تماسی و همچنین گسترش استفاده کاربران از تلفن‌های همراه، و همچنین به علت وجود پاره‌ای از مشکلات در استفاده از این کارت‌ها از قبیل نیاز به شارژ مجدد، عدم آگاهی کاربر از موجودی حساب خود بدون نیاز به مراجعه به پایانه‌های خودپرداز و احتمال بالای خرابی کارت‌ها که خود مستلزم صرف هزینه اضافی جهت تهیه مجدد کارت می‌گردد و غیره، منجر به حرکت به سمت ترکیب این کارت‌ها با تلفن‌های همراه و در نتیجه ظهور تکنولوژی NFC گردید که با برخورداری از مزایایی نظیر صرفه‌جویی در هزینه‌ی راه‌اندازی بدلیل سازگاری با سایر زیرساخت‌های بی‌سیم موجود، قابلیت استفاده حتی در زمان خاموشی تلفن همراه، صرفه‌جویی در مصرف توان باتری گوشی تلفن، امنیت بالاتر و سهولت استفاده از آن، توانست بسیاری از چالش‌های موجود در استفاده از کارت‌های غیر تماسی را از بین ببرد.

امروزه شرکت‌های مختلفی از جمله Nokia و غیره بر روی این تکنولوژی سرمایه گذاری نموده و در برخی از گوشی‌های خود این تکنولوژی را تعبیه نموده‌اند. از طرفی بعضی از کارشناسان و فعالان بازار پیش‌بینی کرده‌اند که آی‌فون بعدی اپل احتمالا از تکنولوژی NFC بهره می‌برد تا به این ترتیب کاربران این موبایل هوشمند پرطرفدار هم بتوانند از خدمات پرداخت موبایلی استفاده کنند. این در حالی است که در روزهای اول سال ۲۰۱۴ شایعاتی منتشر شده بود که نشان می‌داد اپل می‌خواهد یک کیف پول موبایلی را به‌طور ویژه برای آی‌فون طراحی کند. لازم است به این نکته اشاره نمایید که با توجه به تمامی مزیت‌های ارائه شده و کاربرد‌های فراوان این تکنولوژی در تجارت الکترونیک، شرکت‌های بزرگی همچون PayPalتوجه چندانی به NFC نشان نداده و به توسعه راهکارهای جایگزینی پرداخته‌اند. یافته‌های جدید موسسه تحقیقاتی Ovum نشان می‌دهد که اپراتورها بیش از هر چیز به توسعه نسخه ابری فناوری NFC به نام HCE دلبسته‌اند.

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک،NFC-Ticketing در سال میلادی گذشته شاهد تحرکات فراوانی از سوی اپراتورهای تلفن همراه برای کسب درآمد و سودآوری در حوزه پرداخت همراه بودیم. اما بنظر می‌رسد که این تکنولوژی خود دارای مشکلاتی بوده که در زمینه پرداخت سیار، انتظارات را برآورده نکرده و مشترکان این اپراتور به راهکارهای جایگزین روی آورده‌اند.

در اینجا بهتر است اشاره‌ایی به یافته‌های جدید موسسه تحقیقاتی Ovum داشته باشیم که نشان می‌دهد اپراتورها بیش از هر چیز به توسعه نسخه ابری فناوری NFC به نام HCE دلبسته‌اند. این فناوری از طریق مدیریت مرکزی، امکان نظارت و میزان امنیت را بالا برده و راه‌اندازی آن نیز برای اپراتورها آسان‌تر می‌نماید. در همین داستا شرکت گوگل بعنوان نخستین سرمایه‌گذار بزرگ در حوزه HCEمعرفی شده است.

مراجع

Urien, LLCPS: A New Secure Model For Internet of ThingsServices Based On The NFC P2P Model. 2014 IEEE Ninth International Conference on Intelligent Sensors, Sensor Networks and Information Processing (ISSNIP) Symposium on Security, Privacy and Trust for Cyber-Physical Systems, Singapore, 2014,

http://ieeexplore.ieee.org/xpl/articleDetails.jsp?tp=&arnumber=6827682&queryText%3DLLCPS%3A+A+New+Secure+Model+For+Internet+of+Things+Services+Based+On+The+NFC+P2P+Model P. Urien, EMV-TLS, a Secure Payment Protocol For NFC Enabled Mobiles.IEEE ,Minneapolis, MN , 2014, http://ieeexplore.ieee.org/xpl/articleDetails.jsp?tp=&arnumber=6867565&queryText%3DEMV-TLS%2C+a+Secure+Payment+Protocol+For+NFC+Enabled+Mobiles

W.Chen, K. E. Mayes, Y. Lien, J. Chiu, NFC Mobile Payment with Citizen Digital Certificate . IEEE , Gyeongju , 2011, http://ieeexplore.ieee.org/xpl/articleDetails.jsp?tp=&arnumber=5967485&queryText%3DNFC+Mobile+Payment+with+Citizen+Digital+Certificate

B. Cha, J. Kim, Managing NFC Payment Applications through Cloud Computing Model . IEEE , London , 2013, http://ieeexplore.ieee.org/xpl/articleDetails.jsp?tp=&arnumber=6470923&queryText%3D%2C+Managing+NFC+Payment+Applications+through+Cloud+Computing+Model